Tag: Bert Voeten

Bart Chabot, T. S. Eliot

De Nederlandse dichter en schrijver Bart Chabot werd geboren in Den Haag op 26 september 1954. Zie ook alle tags voor Bart Chabot op dit blog.

Uit: Mijn vaders hand

“DE LENTE KWAM vroeg dat jaar; zo vroeg dat ook de lente zelf het nauwelijks kon bijbenen. Ik kwam van een afspraak met een oude vriend vandaan en liep naar mijn auto, die ik in de namiddag voor het Vredespaleis had geparkeerd. De straten zaten me als gegoten. Ter hoogte van de Franse ambassade kwam een brommer aanrijden. Een type dat ik kende uit mijn jeugd: geen Puch met een hoog stuur, zoals ik zelf ooit een blauwe maandag had, maar een buikschuiver: een Kreidler, Zndapp of Berini. De bromfietser keek naar me: dat wil zeggen, de helm draaide mijn kant op. Daarop nam de bestuurder gas terug, remde en kwam naast de stoeprand tot stilstand. Een Kreidler. De helm ging af en ik zag dat de bestuurder een vrouw was. `Bart?’ zei ze. ten jij Bart Chabot?’ Ze had witte gymschoenen aan. Onder haar leren jack droeg ze een witte broek. Was ze verpleegkundige, Pleegzuster Bloedwijn? Ze zette de brommer op de standaard. Dit kon even gaan duren. `Sorry dat ik je aanspreek,’ zei ze. Ik zei dat het geen probleem was, dat ik het gewend was dat wildvreemden me aanspraken. Wat kon ik voor haar betekenen? Weet je,’ zei ze, ‘het zijn mijn zaken niet, en ik heb me er niet mee te bemoeien, het gaat me niet aan…’ `Maar?’ zei ik. `Ik kom van je vader vandaan.’ Het liep tegen negen uur; er was nauwelijks verkeer, op een stadsbus na die vrijwel leeg voorbijreed. `Ik heb hem net gewassen, je vader, en in bed gestopt.’ Dat is mooi,’ zei ik. ‘Dat waardeer ik bijzonder, dat u…’ `Ik ben Nicolette.’ Ze stak haar hand uit. dat je mijn vader verzorgt,’ zei ik terwijl ik haar hand schudde. Hoe lang, vroeg ik me af, had ik mijn vader niet gezien of  gesproken? Twintig, tweeëntwintig jaar? En hetzelfde gold voor mijn moeder. Ik had met mijn ouders al zeker twintig jaar geen contact meer. Je zou zomaar de indruk kunnen krijgen dat er iets was misgelopen tussen ons. `Ik heb begrepen,’ zei Nicolette, ‘dat je hen niet meer wenst te spreken, je beide ouders. Je zult daar goede redenen voor hebben, daar twijfel ik niet aan, maar…’ Boven de daken klonk een vertrouwd gekrijs dat ik tijdens de wintermaanden niet had gehoord: de meeuwen waren terug. `Hoe is het met hem?’ vroeg ik. `Slecht,’ zei Nicolette. ‘Ik kan er niet meer van maken. Ronduit slecht. Je vader is dement, zo dement dat hij in de gesloten afdeling van het verzorgingshuis is opgenomen.”

 

Bart Chabot (Den Haag, 26 september 1954)

 

De Engels-Amerikaanse dichter en schrijver T. S. Eliot werd op 26 september 1888 geboren in St.Louis, Missouri. Zie ook alle tags voor T. S. Eliot op dit blog.

 

Nicht Nancy

Miss Nancy Ellicott
Schreed de heuvels over en bedwong ze,
Reed de heuvels over en bedwong ze –
De dorre New England-heuvels –
Op vossejacht
Over de koeiewei.

Miss Nancy rookte en danste
Al de moderne dansen;
En haar tantes wisten niet goed wat ervan te denken,
Maar ze wisten dat het modern was.

Op de glanzende boekenplank hielden
Matthew en Waldo de wacht,
Geloofsbeschermers, het leger
Van de onwrikbare wet.

 

Vertaald door Bert Voeten

 

T. S. Eliot (26 september 1888 – 4 januari 1965)

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 26e september ook mijn blog van 26 september 2018 en ook mijn blog van 26 september 2017 en eveneens mijn blog van 26 september 2015 deel 2.

Halloween (Hugo Claus), Joseph Boyden, John Keats

 

Bij Halloween

 

Trick or Treat at House of Shadows door Lizzy Rainey, 2015

 

Halloween

Stil als de dood van een dode die niemand kent
is het overal buiten je kamer
waar je danst in je eentje als tevoren.
Maar ook daar hoor ik wat je niet zegt
zoals ik het wil horen.
Ver van het verfomfaaid Europa
waarover het heiige dodelijke daalt binnenkort
staan wij naar elkaar te staren
bijna dood als plastic stoelen
en jij noch ik die de moord op mij of jou bekent.

 

Hugo Claus (5 april 1929 – 19 maart 2008)
Brugge, de geboorteplaats van Hugo Claus

 

De Canadese schrijver Joseph Boyden werd geboren op 31 oktober 1966 in Willowdale, Ontario. Zie ook mijn blog van 31 oktober 2010 en eveneens alle tags voor Joseph Boyden op dit blog.

Uit: Door het zwarte sparrenwoud (Vertaald door Josephine Rijnaarts)

“Ze hebben hem op de bovenste verdieping gelegd, de kritieke patiënt. Ik ruik zijn rauwe geur, die is blijven hangen onder de zeep van de kleine wasbeurt die Eva, zijn verpleegster, hem zojuist heeft gegeven. Ik zit dicht bij zijn oor, dicht genoeg om er een paar grijze haren uit te zien groeien. ‘Hoort u me?’ Ik ben acht maanden weg, en dan kom ik thuis en krijg dit voor mijn kiezen. ‘Eva zegt dat ik tegen u moet praten. Het voelt idioot, maar ik zal het een paar minuten proberen, tot mama komt. Ze mag me niet betrappen.’ Ze zou het opvatten als een teken dat ik milder word, dat ik eindelijk het brave katholieke meisje word dat ze altijd al van me heeft willen maken. Ik sta op en kijk uit het raam, alles wit, een langgerekt uitzicht over de rivier, een meter sneeuw. De sparren als een smeedijzeren hek in zwarte rijen tegen het wit. Zo koud buiten. De hemel is blauw en hoog. Geen wolken om ook maar enige warmte vast te houden. Dokter Lam wilde met hem naar Kingston vliegen, maar was bang dat hij de reis niet zou overleven. Hij zal hier doodgaan. Ik kijk naar de sneeuwscooters die over de rivier aan komen rijden, het spoor vanuit Moosonee volgend. De uitlaatgassen blijven in witte slierten in de lucht hangen. Februari. De saaiste maand. Het apparaat dat hem helpt ademen klinkt als het zuchten van een robot. Een aan zijn arm aangesloten toestel piept ongeveer elke seconde. Ik neem aan dat die piep het personeel vertelt dat zijn hart nog klopt. Ik hoor gedempte voetstappen de kamer binnenkomen en draai me om in de verwachting mijn moeder te zien, acht maanden geleden nog zwartharig maar inmiddels grotendeels wit, zodat ik even helemaal de kluts kwijtraakte toen ik haar voor het eerst terugzag. Maar het is Eva, groot en breed in haar blauwe broek met tuniek, die goed past bij haar mollige, bruine gezicht. Ik dacht altijd dat verpleegsters een wit uniform dragen, met zo’n raar kapje op hun hoofd. In dit ziekenhuis kleden ze zich als monteurs. Eigenlijk zijn ze dat ook. Eva controleert zijn vitale functies en noteert haar bevindingen op zijn status. Ze draait hem op zijn zij en legt ter ondersteuning kussens tegen zijn rug. Ze heeft me verteld dat ze dat doen om doorligwonden te voorkomen. Hij ligt hier nu al een maand en het enige wat ze kunnen zeggen is dat hij in een stabiele, maar ernstig catatone toestand verkeert. De kans is klein dat hij ooit nog ontwaakt.”

 

Joseph Boyden (Willowdale, 31 oktober 1966)

 

De Engelse dichter John Keats werd geboren op 31 oktober 1795 in Finsbury Pavement in Londen. Zie ook alle tags voor John Keats op dit blog.

 

Op de dood

I
Kan dood slaap zijn, als leven dromen is
En het geluk vervliet als ijdle schijn?
De korte vreugd laat ons geen heugenis
En toch lijkt ons sterven ons de diepste pijn.

II
Vreemd is het, dat de mens op aarde zwerft
En leeft in weedom, maar geen uur verzaakt
Zijn doornig pad; en dat zijn blik hier derft
Het zicht op streken waar hij straks ontwaakt.

 

Vertaald door Bert Voeten

 

John Keats (31 oktober 1795 – 23 februari 1821)
John Keats op zijn sterfbed door Joseph Severn, 1821

 

Zie voor nog meer gedichten over Halloween ook alle tags voor Halloween op dit blog.

Zie voor de schrijvers van de 31e oktober ook mijn blog van 31 oktober 2018 deel 1 en eveneens deel 2.

George Barker

De Engelse dichter George Granville Barker werd geboren op 26 februari 1913 in Loughton, Essex. Zie ook alle tags voor George Barker op dit blog.

 

Morning In Norfolk

As it has for so long
come wind and all weather
the house glimmers among
the mists of a little
river that splinters, it
seems, a landscape of
winter dreams. In the far
fields stand a few
bare trees decorating
those mists like the fanned
patterns of Georgian
skylights. The home land
of any heart persists
there, suffused with
memories and mists not
quite concealing the
identities and lost
lives of those loved once
but loved most. They haunt it
still. To the watermeadows
that lie by the heart they
return as do flocks of swallows
to the fields they have known
and flickered and flown so
often and so unforgettably over.
What fish
play in the bright wishing
wells of your painted
stretches, O secret
untainted little Bure,
I could easily tell,
for would they not be
those flashing dashers
the sometimes glittering
presentiments, images
and idealizations
of what had to be?
The dawn has brightened the
shallows and shadows and
the Bure sidles and idles
through weed isles and fallen
willows, and under
Itteringham Mill, and
there is a kind of rain-
drenched flittering in the
air, the night swan still
sleeps in her wings and over it all
the dawn heaps up the hanging
fire of the day.
Fowell’s tractor blusters
out of its shed and drags
a day’s work, like a piled sled
behind it. The crimson
December morning brims over
Norfolk, turning
to burning Turner
this aqueous water colour
idyll that earlier gleamed
so green that it seemed
drowned. What further
sanction, what blessing
can the man of heart intercede for
than the supreme remission
of dawn? For then the mind
looking backward upon its
too sullied yesterday,
the rotting stack of
resolution and refuse,
reads in the rainbowed sky
a greater covenant,
the tremendous pronouncement:
the day forgives.

Holy the heart in
its proper occupation
praising and appraising this
godsend, the dawn.
Will you lift up your eyes
my blind spirit and see
such evidence of
forgiveness in the heavens
morning after golden
morning than even
the blind can see?

 

Aan elk van mijn generatiegenoten

Wat was het waar je aan denkt – de zomermorgens
Langs de rivier bij Richmond met een vrouw;
En als je onhandig, in je badpak, kuste,
Grimaste tussen rozen de historie. Welk een teken –
Had je het maar herkend, had je het maar herkend!
En als je in spiegels keek was dan dit teken
Even klaar als de pijn in een parelhart?
Een vreeslijk morgen, met Teutoons gebaren
Het niet te loochnen gisteren zinloos hetend?

Wij spanden de haan der toekomst als wij kusten
En uit ons roekloos woord, als drakenzaad,
Rijst nu de dood op: toen wij vrolijk waren,
Dansend tesaam in wat wij leven dachten,
Sloten onze armen zich niet om de deernen des doods,
Die ons vandaag, vandaag in onze bedden wachten?

 

Vertaald door Bert Voeten

 

George Barker (26 februari 1913 – 27 oktober 1991)
Gefotografeerd door John Deakin, ca. 1952

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 26e februari ook  mijn blog van 26 februari 2022 en ook mijn blog van 26 februari 2019 en eveneens mijn blog van 26 februari 2017 deel 2.

Parabel van de verloren vader (Herman de Coninck), Kurt Schwitters

 

Bij Vaderdag

 

“Hero” door Daniel F. Gerhartz, ca. 2001

 

Parabel van de verloren vader

Zoon wil wereld veranderen.
Vader eigenlijk liever zoon.
Maar hij kan alleen een zin veranderen
tot die niet meer anders wil.

Je zal maar jong zijn en meningen hebben
van anderen, en verder niks,
niet eens een dode vader.

‘Dat eigen leven, begin daar gvd. eens mee,
en kom over tien jaar eens terug met verdriet
in plaats van gelijk, bijvoorbeeld na een vrouw of twee.
Dat ik kan zeggen: je bent dezelfde gebleven.’

Het bovenstaande is tien jaar geleden geschreven.
En aldus is tien jaar later geschied.

 

Herman de Coninck (21 februari 1944 – 22 mei 1997)
De markt in Mechelen, de geboorteplaats van Herman de Coninck

 

De Duitse schrijver, dichter en kunstenaar Kurt Schwitters werd geboren op 20 juni 1887 in Hannover. Zie ook alle tags voor Kurt Schwitters op dit blog.

 

De sigarettepeuk

De sigaret lag in het gras,
Vertrapt en dodelijk gewond.
De wind was koud, de bodem dras,
Maar brandend heet haar rode mond.

Maagdelijk wit was eens haar lijf
Voor men haar warmte onbekookt
Misbruikt had en als tijdverdrijf
Haar hele zijn tot niets verrookt.

Nog eenmaal sist in stervenskramp
De weke rest, achtloos versmaad,
En sneeft dan in haar eigen damp
Die op de wind verloren gaat.

 

Vertaald door Bert Voeten

 

Kurt Schwitters (20 juni 1887 – 8 januari 1948)

 

Zie voor de schrijvers van de 19e juni ook mijn blog van 19 juni 2022 en ook mijn blog van 19 juni 2020 en eveneens mijn blog van 19 juni 2019 en ook mijn blog van 19 juni 2018.

Amin Maalouf, Stephen Spender

De Libanese (Franstalige) schrijver Amin Maalouf werd geboren in Beiroet, Libanon, op 25 februari 1949. Zie ook alle tags voor Amin Maalouf op dit blog.

Uit:  Schipbreuk der beschavingen (Vertaald door Hans E. Van Riemsdijk)

“Ik ben in goede gezondheid geboren in de armen van een stervende beschaving en gedurende mijn hele bestaan heb ik het gevoel gehad te overleven — zonder eigen verdienste noch schuld — terwijl tal van dingen om mij heen instortten; zoals die filmpersonages die door straten hollen waar alle muren naar beneden komen en die er toch ongehavend uit komen, waarna ze het stof van hun kleren kloppen terwijl ervan de stad achter hen niet meer rest dan een rokende puinhoop. Zo zag vanaf mijn eerste ademteug mijn droevige voorrecht eruit. Maar misschien is het ook typerend voor onze huidige tijd vergeleken bij de voorafgaande periodes. Vroeger hadden de mensen het gevoel een vergankelijk bestaan in een onveranderlijke wereld te leiden; ze leefden op de grond waar hun ouders hadden geleefd, werkten zoals zij hadden gewerkt, zorgden voor zichzelf zoals zij dat hadden gedaan, kregen het onderwijs dat zij hadden gehad, baden op dezelfde manier, gebruikten dezelfde vervoermiddelen. Mijn vier grootouders en al hun voorouders sinds maar liefst twaalfgeneraties zijn geboren onder dezelfde Ottomaanse dynastie. Geen wonder dat ze geloofden dat die heerschappij eeuwig en onveranderlijk was. “De roos kan zich niet heugen ooit een tuinman te hebben zien sterven”, verzuchtten de Franse filosofen van de Verlichting terwijl ze nadachten over de maatschappelijke orde en de monarchie in hun land. Vandaag leven wij als denkende rozen almaar langer en sterven de hoveniers. In het tijdsbestek van een mensenleven kun je hele landen, wereldrijken, volken, talen en beschavingen zien verdwijnen. Onder onze ogen verandert de mensheid van gedaante. Nooit eerder is haar avontuur zo beloftevol en tegelijkertijd zo hachelijk geweest. Voor historici biedt de wereld een fascinerende aanblik. Al moeten ze daarbij wel leren leven met de tegenspoed van hun dierbaren en de eigen angsten.
Ik ben geboren in de wereld van de Levant. Maar die wereld is vandaag zo vergeten dat het merendeel van mijn tijdgenoten vast niet meer weet waar ik het over heb. Het klopt dat er nooit een land is geweest dat zo heette. Wanneer de Levant in boeken ter sprake komt, is er van een duidelijke geschiedenis geen sprake en ook geografisch is het verre van een begrensd geheel. Onder `dc Levant’ verstaat men hooguit een archipel van handelssteden die vaak, maar niet altijd, aan dc kust liggen; een groep eilandjes die zich uitstrekt van Alexandrië tot Beiroet, Tripoli, Aleppo en Smyrna, en van Bagdad tot Mosoel, Constantinopel, Thessaloniki, Odessa en Sarajevo. In mijn eigen taalgebruik verwijst dc verouderde term naar al die plaatsen waar dc oude culturen van het oostelijke Middellandse Zeegebied het prima konden vinden met dc jongere culturen van het Westen. Op een haar na was uit die intieme omgang een andere toekomst voor het hele mensdom geboren.”

 

Amin Maalouf (Beiroet, 25 februari 1949)

 

De Engelse dichter, essayist en schrijver Stephen Spender werd geboren op 28 februari 1909 in Londen. Zie ook alle tags voor Stephen Spender op dit blog.

 

Een wereld door mensen gemaakt

Welk angstaanjagend uur
betreden wij als ’t duister
van vensterloze nacht
ons wegvoert uit het licht

naar een behekste kast.
Een stille sleutel sluit
ons in volslagen zwart,
waar elke zenuw luistert

tot ’t speelgoed van het kwaad
aanvangt met zijn geluid.
Na aarzelend gefluister
rijzen er bezemstelen,

dan bersten uurwerkveren;
de schelle brandklok luidt;
onder en boven dondert
nu het geweld der trommen.

Naaldscherpe degens scheren
voorbij het wolkplafond.
Rood schijnsel wappert over
smarts woelige tonelen.

Wij horen hoe in ’t duister
verlaten door de sterren –
de wereld die wij maakten
teruggeeft wat wij betaalden:

geld, staal en vuur en stenen
spottend met ons gebeente,
als scherpe tongen strijkend
langs net- en trommelvliezen;

kloppend aan lichaams wanden,
de donkere mens daarbinnen
groetend, vóór geest en zinnen
aan eigen schepping stranden.

 

Vertaald door Bert Voeten

 

Stephen Spender (28 februari 1909 – 16 juli 1995

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 25e februari ook mijn blog van 25 februari 2019 en ook mijn blog van 25 februari 2018 deel 2 en eveneens deel 3.

Philip Huff, John Keats

De Nederlandse schrijver Philip Huff werd geboren op 28 september 1984 in Zwolle. Zie ook alle tags voor Philip Huff op dit blog.

Uit: De ochtenden

“Ik werd wakker in het bed van mijn broertje. Mijn uitgestoken arm, die onder zijn rug lag, sliep nog. Hij tintelde van mijn schouder tot aan de toppen van mijn vingers. Ik keek naar mijn broertje, naar zijn oorschelp, naar de kleine, ronde, kronkelende lijnen.
Voorzichtig, zonder hem wakker te willen maken, trok ik mijn arm onder zijn rug vandaan. Ik drukte mijn lippen op zijn wang – zacht nog, zonder baardgroei. Hij was zes jaar oud.
Ik stapte het bed uit, liep naar de deur en haalde het haakje los. Op de gang lag een bloempot, in vele stukken uiteengevallen. Op het lichtgroene vloerkleed was het restant van een grote vochtvlek te zien. De bloemen lagen verspreid op de grond. Alsof een orkaan ze had opgetild, en hier had neergegooid.
Ik ging naar de wc en moest zo lang plassen dat ik dacht dat er geen einde aan zou komen. Mijn mond was droog. Ik likte mijn lippen.
*
Het bed van mijn ouders was leeg. De donsdeken lag aan één kant opgeslagen, het onderlaken was gerimpeld en zag er klam uit. Op de vloer lag een kapotgeslagen lijst, en veel glas. Ik moest uitkijken voor mijn blote voeten. Ik keek naar de foto: het was een foto van het huwelijk van mijn ouders. Mijn moeder houdt mijn zus vast; haar ogen zijn gesloten.
Ik keek naar mezelf in de spiegel van de klerenkast. Ik had een klein kinderlichaam, met meisjesarmen, en een ronde buik. Twee knokige knieën. Kleine voeten nog. Ik ademde diep in, trok mijn schouders recht, en stootte mijn borst vooruit. Dat was beter. De deur van de klerenkast stond een klein beetje open. Ik trok hem verder open.
De klerenkast van mijn vader. Een lange rij jasjes – grijs, donkerblauw, lichtbruin – met daaronder een rij schoenen, ook lang en met dezelfde kleurschikking. Op de planken, waarvan ik voor het grootste deel de onderkant zag: polo’s, truien, en shirts. Aan de binnenkant van de deur hing een rij dassen, naast elkaar, op elkaar, over elkaar. Het waren er ontelbaar veel. Ik pakte er een in mijn handen. Het was een zwarte das, met diagonale grijze en gele strepen. De stof gleed zacht door mijn handen. Ik deed de deur dicht, zag mijzelf in de spiegel en hing de das om mijn nek. Ik kon hem niet strikken, dus maakte ik er een soort van geïmproviseerde knoop in. Met de das om liep ik de gang weer in.”

 

Philip Huff (Zwolle, 28 september 1984)

 

De Engelse dichter John Keats werd geboren op 31 oktober 1795 in Finsbury Pavement in Londen. Zie ook alle tags voor John Keats op dit blog.

 

Op de dood

I
Kan dood slaap zijn, als leven dromen is
En het geluk vervliet als ijdle schijn?
De korte vreugd laat ons geen heugenis
En toch lijkt ons sterven ons de diepste pijn.

II
Vreemd is het, dat de mens op aarde zwerft
En leeft in weedom, maar geen uur verzaakt
Zijn doornig pad; en dat zijn blik hier derft
Het zicht op streken waar hij straks ontwaakt.

 

Vertaald door Bert Voeten

 

John Keats (31 oktober 1795 – 23 februari 1821)
Portret door William Hilton, ca. 1822

 

Zie voor nog meer schrijvers van de 28e september ook mijn blog van 28 september 2020 en eveneens mijn blog van 28 september 2018 en ook mijn blog van 28 september 2017 en eveneens mijn blog van 28 september 2014 deel 1 en eveneens deel 2.

Dolce far niente (Amsterdam, Bert Voeten)

Dolce far niente

 

De Binnen-Amstel gezien naar de Blauwbrug
Oudgekleurde kopergravure, omstreeks 1770

 

Zomermiddag aan de Amstel

De harde blauwe hand
van de lucht drukt op het water.
Roeiers gaan er gebukt
onderdoor. Hun spieren wandelen
langzaam over hun armen
rugwaarts. Een luie skiff
klapwiekt naar de oever.

In de oksels van de rivier
liggen boten te rusten
met lome zeilen. Meisjes
kopen op het voordek
een nieuwe huid van de zon
languit met hun warme
lichamen betalend.
Tegen hun gesloten
oogleden staat een rode
afdruk van de hemel.
Tussen hun pelende vingers
loopt het water spaak.

Achter de schermen van het
geboomte blijven de buitens
in 1860 leven.

Scooters op het jaagpad
knippen de stilte open
met een lange schaar van geluid.

 

Bert Voeten(6 juli 1918 – 26 december 1992)

Cover

 

Zie voor de schrijvers van de 13e augustus ook mijn blog van 13 augustus 2011 deel 1 en eveneens deel 2.