Saint-John Perse, Walt Whitman, Georg Herwegh, Frank Goosen, Ludwig Tieck, Gabriel Barylli

De Franse dichter en diplomaat Saint-John Perse (eigenlijk Marie-René-Alexis Saint-Léger) werd geboren op 31 mei 1887 in Saint-Léger-les-Feuilles op Guadeloupe. Zijn jeugd bracht hij door op de Franse Antillen. Hij kerde met zijn familie naar Frankrijk terug in 1898 en ging politieke wetenschappen en rechten studeren in Bordaux. In 1914 trad hij in de diplomatieke dienst. Hij maakte reizen naar Korea, China, Japan en Mongolië. Na WO I werd hij adviseur van minister van Buitenlandse Zaken Aristide Briand. In 1929 werd hij benoemd tot Directeur des Affaires politiques. Wegens zijn afwijzende houding tegenover de verzoenende politiek ten opzichte van Duitsland werd hij in 1940 uit zijn functies ontheven. Hij verloor het Franse staatsburgerschap en raakte zijn totale vermogen kwijt. Hij emigreerde naar de VS en werkte daar als adviseur van de Library of Congress. Na WO II werd hij gerehabiliteerd, maar pas in 1959 keerde hij naar Frankrijk terug. In 1960 ontving Saint-John Perse de Nobelprijs voor literatuur.

Chant pour un équinoxe

L’autre soir, il tonnait, et sur la terre aux tombes j’écoutais retentir
cette réponse à l’homme, qui fut brève, et ne fut que fracas.
Amie, l’averse du ciel fut avec nous, la nuit de Dieu fut notre intempérie,
et l’amour, en tous lieux, remontait vers ses sources.
Je sais, j’ai vu, la vie remonte vers ses sources, la foudre ramasse ses outils dans les carrières désertées,
le pollen jaune des pins s’assemble aux angles des terrasses,
et la semence de Dieu s’en va rejoindre en mer les nappes mauves du plancton.
Dieu l’épars nous rejoint dans la diversité.
*
Sire, maître du vol, voyez qu’il neige, et le ciel est sans heurt, la terre franche de tout bât :
terre de Seth et de Saül, de Che Houang-ti et de Cheops.
La voix des hommes est dans les hommes, la voix du bronze dans le bronze, et quelque part au monde
où le ciel fut sans voix et le siècle n’eût garde,
un enfant naît au monde dont on ne sait la race ni le rang,
et le génie frappe à coups sûrs aux lobes d’un front pur.
Ô Terre, notre Mère, n’ayez souci de cette engeance : le siècle est prompt, le siècle est foule, et la vie va son cours.
Un chant se lève en nous qui n’a connu sa source et qui n’aura d’estuaire dans la mort :
équinoxe d’une heure entre la Terre et l’homme.

Saint-John Perse (31 mei 1887 – 20 september 1975)

De Amerikaanse dichter Walt Whitman werd geboren op 31 mei 1819 in Westhills, Long Island, New York. Hij geldt als een van de grondleggers van de moderne Amerikaanse poëzie. Zie ook mijn blog van 31 mei 2006.

For You, O Democracy

Come, I will make the continent indissoluble,

I will make the most splendid race the sun ever shone upon,

I will make divine magnetic lands,

With the love of comrades,

With the life-long love of comrades.

I will plant companionship thick as trees along all the rivers of America,

and along the shores of the great lakes, and all over the prairies,

I will make inseparable cities with their arms about each other’s necks,

By the love of comrades,

By the manly love of comrades.

For you these from me, O Democracy, to serve you ma femme!

For you, for you I am trilling these songs.

When I Heard at the Close of the Day

When I heard at the close of the day how my name had been receiv’d
with plaudits in the capitol, still it was not a happy night for
me that follow’d,
And else when I carous’d, or when my plans were accomplish’d, still
I was not happy,
But the day when I rose at dawn from the bed of perfect health,
refresh’d, singing, inhaling the ripe breath of autumn,
When I saw the full moon in the west grow pale and disappear in the
morning light,
When I wander’d alone over the beach, and undressing bathed,
laughing with the cool waters, and saw the sun rise,
And when I thought how my dear friend my lover was on his way
coming, O then I was happy,
O then each breath tasted sweeter, and all that day my food
nourish’d me more, and the beautiful day pass’d well,
And the next came with equal joy, and with the next at evening came
my friend,
And that night while all was still I heard the waters roll slowly
continually up the shores,
I heard the hissing rustle of the liquid and sands as directed to me
whispering to congratulate me,
For the one I love most lay sleeping by me under the same cover in
the cool night,
In the stillness in the autumn moonbeams his face was inclined toward me,
And his arm lay lightly around my breast–and that night I was happy.

Walt Whitman (31 mei 1819 – 26 maart 1893)

De Duitse dichter Georg Herwegh werd geboren in Stuttgart op 31 mei 1817. Herwegh was een radicaal-democraat: in 1839 beledigde hij, als tegenstander van de dienstplicht, een officier en moest naar Zwitserland vluchten, waar hij in Emmishofen belandde. Aldaar schreef hij verhandelingen voor de Deutsche Volkshalle, en hij kwam in contact met werkliedenverenigingen. De publicatie, in 1841, van zijn politieke gedichtenbundel Gedichte eines Lebendigen was een nooit gezien succes: In 1848 greep in Frankfurt een liberale revolutie plaats; Herwegh trad op als voorzitter van het comité van de Duitse revolutionairen en leidde een mars op Baden. De revolte mislukte echter en Herwegh moest naar Zwitserland vluchten. Tijdens zijn ballingschap in Zürich kwam hij in contact met Ferdinand Lasalle; hij schreef het beroemd geworden Bundeslied für den Allgemeinen Deutschen Arbeiterverein en steunde de Sozialdemokratische Arbeiterpartei. In 1866 werd hem amnestie verleend: hij vestigde zich te Baden-Baden en werkte in zijn latere leven nog voor de Volksstaat, een sociaal-democratische krant. Deze latere periode werd gekenmerkt door zware kritiek op Bismarck, die in 1870 en 1871 de Elzas en Lotharingen annexeerde. Van alle dichters uit de Vormärz was hij wellicht de meest politieke.

Protest

1841

Solang ich noch ein Protestant,

Will ich auch protestieren,

Und jeder deutsche Musikant

Soll’s weiter musizieren!

Singt alle Welt: Der freie Rhein!

So sing doch ich. Ihr Herren, nein!

Der Rhein, der Rhein könnt freier sein

So will ich protestieren.

Kaum war die Taufe abgetan,

Ich kroch noch auf den Vieren,

Da fing ich schon voll Glaubens an,

Mit Macht zu protestieren,

Und protestiere fort und fort,

O Wort, o Wind, o Wind, o Wort,

O selig sind, die hier und dort,

Die
ewig protestieren.

Nur eins ist not, dran halt ich fest

Und will es nit verlieren,

Das ist mein christlicher Protest,

Mein christlich Protestieren.

Was geht mich all das Wasser an

Vom Rheine bis zum Ozean?

Sind keine freien Männer dran,

So will ich protestieren.

Von nun an bis in Ewigkeit

Soll euch der Name zieren:

Solang ihr Protestanten seid,

Müßt ihr auch protestieren.

Und singt die Welt: Der freie Rhein!

So singet: Ach! Ihr Herren, nein!

Der Rhein, der Rhein könnt freier sein,

Wir müssen protestieren.

Das Lied vom Hasse
1841

Wohlauf, wohlauf, über Berg und Fluß

Dein Morgenrot entgegen,

Dem treuen Weib den letzten Kuß,

Und dann zum treuen Degen!

Bis unsre Hand in Asche stiebt,

Soll sie vom Schwert nicht lassen;

Wir haben lang genug geliebt

Und wollen endlich hassen!

Die Liebe kann uns helfen nicht,

Die Liebe nicht erretten;

Halt du, o Haß, dein Jüngst Gericht,

Brich du, o Haß, die Ketten!

Und wo es noch Tyrannen gibt,

Die laßt uns keck erfassen;

Wir haben lang genug geliebt

Und wollen endlich hassen!

Wer noch ein Herz besitzt, dem soll’s

Im Hasse nur sich rühren;

Allüberall ist dürres Holz,

Um unsre Glut zu schüren.

Die ihr der Freiheit noch verbliebt,

Singt durch die deutschen Straßen:

“Ihr habet lang genug geliebt,

O lernet endlich hassen!”

Bekämpfet sie ohn Unterlaß,

Die Tyrannei auf Erden,

Und heiliger wird unser Haß

Als unsre Liebe werden.

Bis unsre Hand in Asche stiebt,

Soll sie vom Schwert nicht lassen;

Wir haben lang genug geliebt

Und wollen endlich hassen!

Georg Herwegh (31 mei 1817 – 7 april 1875)

De Duitse schrijver en cabaretier Frank Goosen werd geboren op 31 mei 1966 in Bochum. Daar studeerde hij ook geschiedenis, politicologie en germanistiek. Van 1992 toto 2000 trad hij samen met Jochen Malmsheimer met groot succes op als duo Tresenlesen. Zij wonnen verschillende prijzen. Sinds de opheffing van het duo is Goosen succesvol als schrijver. Zijn roman Liegen lernen werd in 2003 verfilmd.

Werk o.a. : Pokorny lacht (2003), Mein Ich und sein Leben (2004), Pink Moon (2005)

Uit: Liegen lernen (2000)

“Im September 1998 stürzte ein Mann frühmorgens vornüber aus einer im Souterrain gelegenen Kreuzberger Kneipe in eine Pfütze brackigen Regenwassers und fühlte sich nun bereit für einen abschließenden Döner. Sein Leben als verantwortungsloses, bindungsunfähiges, triebhaftes Arschloch war definitiv an einem Tiefpunkt angekommen. Gegenüber war eine Plakatwand, auf der stand: »Wir werden nicht alles anders, aber vieles besser machen!« Der Mann war knapp über dreißig, ungewaschen und unrasiert und hatte seit einigen Tagen nicht mehr richtig geschlafen. Fast schien es, als wolle er liegenbleiben, da in der Pfütze. Einfach liegenbleiben, ging ihm durch den Kopf. Aber der große breite Wirt mit der hohen Stimme und die fünf stummen Biker würden sicher etwas dagegen haben. Und ob das häßliche, magere Mädchen, das seit Stunden im Schneidersitz in ein Mineralwasser hineinmeditiert hatte, sich für ihn verwenden würde, war mehr als fraglich. Aus der Kneipe kam chinesische Musik.”

Frank Goosen (Bochum, 31 mei 1966)

De Duitse dichter en schrijver Ludwig Tieck werd op 31 mei 1773 geboren in Berlijn. Zie ook mijn blog van 28 april 2006.

War es dir, dem diese Lippen bebten

War es dir, dem diese Lippen bebten,
Dir der dargebotne süße Kuß?
Gibt ein irdisch Leben so Genuß?
Ha! wie Licht und Glanz vor meinen Augen schwebten,
Alle Sinne nach den Lippen strebten!

In den klaren Augen blickte
Sehnsucht, die mir zärtlich winkte,
Alles klang im Herzen wieder,
Meine Blicke sanken nieder,
Und die Lüfte tönten Liebeslieder.

Wie ein Sternenpaar
Glänzten die Augen, die Wangen
Wiegten das goldene Haar,
Blick und Lächeln schwangen
Flügel, und die süßen Worte gar
Weckten das tiefste Verlangen;
O Kuß, wie war dein Mund so brennend rot!
Da starb ich, fand ein Leben erst im schönsten Tod.

Ludwig Tieck (31 mei 1773 – 28 april 1853)

De Oostenrijkse schrijver, toneelspeler en regisseur Gabriel Barylli werd geboren op 31 mei 1957 in Wenen. In 1979 kreeg hij een aanstelling aan het Weense Burgtheater. Daarna volgden het Berlijnse Schillertheater, de Salzburger Festspielen en het Theater in der Josefstadt, Wenen. In 1990 debuieerde Barylli als filmacteur in Der Schüler Gerber van Wolfgang Glück, naar een roman van Friedrich Torberg. Sinds het midden van de jaren tachtig is hij ook als schrijver werkzaam.

Werk o.a.: Folge dem gelben Steinweg (1991), Nachmittag am Meer (1997), Wer liebt, dem wachsen Flügel (1999), Wo beginnt der Himmel (2004)

Uit: Butterbrot (1989)

„Frauen alles zu verzeihen, nur weil man mit ihnen ins Bett gehen möchte, ist Selbstmord.
Ich kenne keine einzige, die nicht genau wüsste, dass sie mit den Männern alles machen kann, was sie will – nur weil die begonnen haben, sich auf das Spiel einzulassen – und dieses Spiel der Spiele nennt man Liebe. Die Karten sind ungerecht verteilt, und das weiß jeder, der sich an den Tisch setzt, denn auch das gehört zu dieser Partie. Einer hat die Hände voller Asse, der andere hat nur Kreuz-Sieben.
Mein Gott, was soll´s – ich habe aufgehört – ich will nicht mehr – der Jackpot ist geleert – ich geh nach Haus.
Nach Haus…
Ein schönes Wort – es stimmt nicht mehr, weil alles nicht mehr stimmt, wenn man anfängt, die Augen aufzumachen und der Wahrheit ins Gesicht zu sehen. Besser gesagt – wenn die Wahrheit einem die Augen öffnet, und man nicht mehr anders kann, als hinzusehen und zu erkennen, dass die Erde keine Scheibe ist.
Durchschaubar!“

Gabriel Barylli (Wenen, 31 mei 1957)

Pita Amor, Emmanuel Hiel, Countee Cullen, Marcel Beyer, Jos de Haes

De Mexicaanse dichteres Pita Amor (pseudoniem van Guadalupe Teresa Amor Schmidtlein) werd geboren op 30 mei 1918 in Mexico-Stad. Zij stamde uit een familie met een mengeling van Spaanse, Franse en Duitse voorouders en was het jongste van zeven kinderen. Zij was tijdens haar leven bekend vanwege haar rebellie en haar gewaagde leefstijl. Haar gedichten zijn beïnvloed door Juana Inés de la Cruz en Francisco de Quevedo.

Como dicen que soy una ignorante

Como dicen que soy una ignorante
todo el mundo comenta sin respeto
que sin duda ha de haber algún sujeto
que pone mi pensar en consonante.

Debe de ser un tipo desbordante
ya que todo produce, hasta el soneto
por eso con mis libros lanzo un reto
“burla burlando, van los tres delante”

Yo sólo pido que él siga cantando
para mi fama y personal provecho
en tanto que yo vivo disfrutando

de su talento sin ningún derecho
¡Y ojalá no se canse, sino cuando
toda una biblioteca me haya hecho!

Pita Amor (30 mei 1918 – 8 mei 2000)

De Vlaamse dichter en schrijver Emmanuel Hiel werd geboren in Sint-Gillis-bij-Dendermonde op 30 mei 1834. Zie ook mijn blog van 30 mei 2006.

Hoe zachtjes wiegt

Hoe zachtjes wiegt mij in zijn armen

De sterrenrijke zomernacht;

Zij die het lot mij heeft gebracht,

Heeft als de nacht met mij erbarmen.

Ze noopt mij aan haar hart te rusten,

Het hart, dat mij zo vurig mint,

Terwijl haar wezen glimt van lusten.

Als ‘t sterrenlicht zo puur en lind.

Zij heeft me nog van niets gesproken.

Klaar lacht me toe vol liefdegloed,

En wat haar harte lijden moet,

Dat houdt ze stil voor mij verdoken.

Ach, engel, laat me biddend knielen,

Ik ben zo slecht, ‘k ben u niet waard!…

Zij : Wilt ge mijn geluk vernielen?

Wat min ik boven u op aard?

..Ja, ‘k zal u lieven zonder ende,

Wat geeft het, dat gij andren mint,

Ik ben zo lichtjes welgezind;

Zult gij de blik van mij niet wenden?…

” O, trouwe! ‘k ben door u verslagen,

Gij brengt mij nieuwe zielekracht,

Neen, nimmer moet het voor mij dagen…

Wat is hij schoon, de zomernacht’.

Emmanuel Hiel (30 mei 1834 – 27 augustus 1899

De Afro-Amerikaanse dichter Countee Cullen werd geboren als Countee LeRoy Porter op 30 mei 1903. Hij werd door zijn moeder na de geboorte verlaten en de plaats van zijn geboorte is onzeker: ofwel Louisville, Kentucky, of Baltimore. Cullen werd opgevoed door zijn grootmoeder. Hij haalde zijn bachelor aan de universiteit van New York. Al vanaf 1923 publiceerde hij gedichten o.a in Harper’s, Century Magazine, en Poetry. Nadat hij in Harvard een graad had behaald reisde hij in 1926 naar Parijs. In 1928 trouwde hij, maar dat huwelijk hield maar twee maanden stand. Volgens zijn ex-vrouw voelde Cullen zich tot mannen aangetrokken. In 1940 trouwde hij echter opnieuw met Ida Mae Roberson en dat huwelijk bleek wel succesvol.

TO JOHN KEATS, POET, AT SPRING TIME

(For Carl Van Vechten)

I cannot hold my peace, John Keats;
There never was a spring like this;
It is an echo, that repeats
My last year’s song and next year’s bliss.
I know, in spite of all men say
Of Beauty, you have felt her most.
Yea, even in your grave her way
Is laid. Poor, troubled, lyric ghost,
Spring never was so fair and dear
As Beauty makes her seem this year.

I cannot hold my peace, John Keats,
I am as helpless in the toil
Of Spring as any lamb that bleats
To feel the solid earth recoil
Beneath his puny legs. Spring beats
her tocsin call to those who love her,
And lo! the dogwood petals cover
Her breast with drifts of snow, and sleek
White gulls fly screaming to her, and hover
About her shoulders, and kiss her cheek,
While white and purple lilacs muster
A strength that bears them to a cluster
Of color and odor; for her sake
All things that slept are now awake.

And you and I, shall we lie still,
John Keats, while Beauty summons us?
Somehow I feel your sensitive will
Is pulsing up some tremulous
Sap road of a maple tree, whose leaves
Grow music as they grow, since your
Wild voice is in them, a harp that grieves
For life that opens death’s dark door.
Though dust, your fingers still can push
The Vision Splendid to a birth,
Though now they work as grass in the hush
Of the night on the broad sweet page of the earth.

“John Keats is dead,” they say, but I
Who hear your full insistent cry
In bud and blossom, leaf and tree,
Know John Keats still writes poetry.
And while my head is earthward bowed
To read new life sprung from your shroud,
Folks seeing me must think it strange
That merely spring should so derange
My mind. They do not know that you,
John Keats, keep revel with me, too.

Countee Cullen (30 mei 1903 – 9 januari 1946)

Omdat er wat tijd en ruimte over was vandaag:

De Duitse dichter, schrijver en essayist Marcel Beyer werd op 23 november 1965 in Tailfingen / Württemberg geboren. In het begin werd hij sterk beïnvloed door de Oostenrijkse dichteres Friederike Mayröcker en deschrijvers van de Franse nouveau roman. In zijn werk houdt hij zich vaak bezig met de Duitse geschiedenis, in het bijzonder met het Derde Rijk. In 2001 ontving hij de Heinrich Böll Preis en in 2006 de Erich Fried-Preis.

Werk o.a. : Walkmännin (1990), Flughunde (1995), Falsches Futter (1997), Spione (2000), Nonfiction (2003)

Zie ook mijn blog van 29 mei 2006.

Uit: Vergeßt mich (2006)

„Am späten Vormittag, als wir uns sicher waren, der Novemberhimmel über Madrid werde für eine Weile ruhig bleiben, stiegen wir in ein Taxi und ließen den Chauffeur bis an den Rand des Stadtplans fahren, den man uns im Hotel gegeben hatte. Heute morgen fiel noch der feine, schwere Regen, mit dem die Stadt uns vor drei Tagen empfangen hat, wir wachten in der Frühe auf, wir schliefen weiter, dann riß der Film über der Hochebene, die Wolken nahmen Formen an, und nun sah man schon keine Pfützen mehr auf dem Trottoir, die Schuhe der Sonntagsspaziergänger glänzten, feucht schimmerte der Asphalt. Zwischen den Häusern tauchte die Sonne auf, wir fuhren mit heruntergedrehten Fenstern, wir in Madrid allein, in die Polster gesunken, es roch nach kaltem Rauch, der Stadtplan lag auf meinen Knien. Wir sahen das Telegraphenamt,”der Kommunikationspalast”, sie unterhielt sich mit dem Taxifahrer, lachte, übersetzte mir,”Die Einheimischen nennen das Gebäude: Unsere Liebe Frau von der Telekommunikation”. Der Fahrer wechselte die Spur, im Rückspiegel sah er m
ich an, er lachte auch.
Ich habe nicht achtgegeben, ob er den Blick in den Rückspiegel mied, kaum daß wir in die Gran Vía eingebogen waren, oder ob sein Gesicht sich nach und nach verdunkelte. Langsam schoben sich die Kolonnen die Straße hinauf, Reisebusse, Taxis, Familienkutschen aus dem Umland, überall standen Absperrgitter entlang des Bordsteins aufgereiht, und alle paar Meter lehnte ein Polizist lässig an seinem Motorrad auf dem Mittelstreifen. Werden die Absperrungen hier jeden Sonntag aufgestellt, sind sie eben angeliefert, sind sie gerade wieder eingesammelt worden, hat eine Demonstration stattgefunden, oder fahren wir dem Ende eines Umzugs hinterher, wollten wir wissen. Spätestens da, als sie den Taxifahrer fragte, zogen sich dieFalten über seiner Nase zusammen, traute er uns nicht mehr.”Ja, ja, ganz recht, so etwas wie ein Umzug.”Abwehr in seiner Stimme, er ließ das Nummernschild des Lieferwagens vor uns nicht aus den Augen, als müsse er sich auf den Verkehr konzentrieren, oder als blende ihn mit einem Mal die Sonne, die nun aus einem wolkenlosen Himmel auf die Stadt herunterschien. Der Taxifahrer war der erste Fremde seit unserer Ankunft, mit dem wir eine längere Unterhaltung angefangen hatten, jetzt war auch das vorbei.“

Marcel Beyer (Tailfingen, 23 november 1965)

En een recente ontdekking, al is hij al weer meer dan dertig jaar geleden overleden: De Vlaamse dichter en essayist Jos de Haes werd geboren in Leuven op 22 april 1920. In Leuven studeerde hij ook klassieke filologie. Pas in 2004 verscheen een volledige uitgave van zijn Gedichten met een nawoord, verantwoording en aantekeningen. De Haes’ poëzie is herhaaldelijk bekroond. Zo kreeg hij voor de bundel Gedaanten de Arkprijs van het Vrije Woord 1955 en de Guido Gezelleprijs van de Koninklijke Vlaamse Academie. Voor Azuren holte werd hem de Poëzieprijs van de Provincie Brabant 1965 toegekend. In 1965 kreeg hij tevens de Driejaarlijkse Staatsprijs voor Poëzie.

Genealogie

Tussen twee heuvelen van Brabant in

is de geschiedenis tot grond verteerd.

Geen steen, geen korrel of hij draagt een zin,

een hand, een hart heeft zich aan hem bezeerd.

Harten, handen, die ‘k ben en die ‘k bemin,

lijfeigenen die anders lijf begeert,

hoe lang hebt gij gewroet, om wiens gewin

zijt gij in zonde en armoe gecrepeerd!

Want uw geschiedenis ben ik… De grond

en ik zijn al wat rest in deze stond,

twee zuren die elkaar benaderen.

Zij prikken de papillen in mijn mond,

zij zetten ’t virus in mijn aderen,

o stalmeiden en dronkaards, vaderen.

Avond en morgen I

Geen dingen heb ik ooit begrepen,
niet de dynamo, niet de haat,
niet het vernuft van rake knepen.
Ook Christus niet – maar dat is nu te laat.

De kwijl van een behaarde geitelip,
de warmte onder een appelboom van biggen
die welgeschapen zijn uit vaders rib,
zijn mij genoeg om bij te liggen

’s avonds. Maar als ik in de morgen stuik
bij mijn collega’s op ’t geboden uur,
wat ben ik dan, hoe sta ik daar
ineens met opgebonden botten,

een dungetakte dorenstruik
tegen een witgekalkte muur,
als een Kretenzer gapend naar
verlichte pinksterpolyglotten.

Deze afbeelding heeft een leeg alt-attribuut; de bestandsnaam is de-haes-0.jpg

Jos de Haes (22 april 1920 – 1 maart 1974)

André Brink, G. K. Chesterton, Leah Goldberg, Anne d’Orléans de Montpensier

De Zuid-Afrikaanse schrijver André Brink werd geboren op 29 mei 1935 in Vrede. In de jaren ’60 van de vorige eeuw was hij samen met Breyten Breytenbach een sleutelfiguur in de Afrikaanse literaire beweging die bekend werd onder de naam “de Zestigers”. De tot deze beweging behorende schrijvers gebruikten het Afrikaans als taal om te ageren tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Sommige boeken van André Brink werden door het apartheidsregime gecensureerd. Dientengevolge heeft Brink zijn eigen uitgeverij opgericht onder de naam Taurus, welke uitgeverij de boeken direct naar de lezers stuurde. De bekendste roman van André Brink is waarschijnlijk ‘n Droë wit seisoen/A Dry White Season, doordat het boek is verfilmd.

In het begin van Brinks schrijverschap hadden de boeken met name betrekking op de politiek van de apartheid. Zijn recentere werk geldt als postkoloniaal. André Brink heeft drie maal de belangrijkste Zuid-Afrikaanse literatuurprijs gewonnen, de CNA Award. Ook is hij twee maal genomineerd voor de Booker Prize, te weten in 1976 en 1978. In 1980 ontving hij de Martin Luther King Prize en in Frankrijk de Prix Médicis Étranger.

Uit: De bidsprinkhaan

‘Cupido Kakkerlak werd niet op de gewone manier uit zijn moeders lichaam geboren, maar uitgebroed uit de verhalen die ze vertelde. Deze verhalen namen vele vormen aan. Volgens een ervan was zijn moeder een maagd, smalletjes en dun als een riem, en had iedereen pas in de gaten dat ze zwanger was toen de nietige boreling ter wereld kwam. In een andere versie was ze juist zichtbaar en kolossaal zwanger, een bizar lange tijd, wel drie tot vier jaar, voordat de berg een muis baarde.’

De Engelse letterkundige, schrijver en journalist Gilbert Keith Chesterton werd geboren in Londen op 29 mei 1874. Hij verdedigde in zijn geschriften de waardigheid van de menselijke persoon tegen alle mogelijke ‘ismen’. Zijn scherpe, met humor geladen aanvallen bezorgden hem grote populariteit, maar ook talrijke vijanden. Hij is ook de auteur van Father Brown.

Chesterton is “de prins van de paradox” genoemd. Hij schreef een nonchalant, geestig proza dat afgeladen was met verbluffende formuleringen.Hij is een van de weinige christelijke schrijvers die evenveel bewonderd en geciteerd wordt door vrijzinnige als conservatieve christenen en ook door veel niet-christenen. De religieuze en politieke opvattingen van Chesterton zelf waren trouwens zo genuanceerd dat ze niet goed onder de vrijzinnige of conservatieve vlag onder te brengen zijn.

Uit: The innocence of Father Brown

“If I have in any degree conveyed the atmosphere of this appalling hotel, the reader may feel a natural wonder as to how I came to know anything about it, and may even speculate as to how so ordinary a person as my friend Father Brown came to find himself in that golden galley. As far as that is concerned, my story is simple, or even vulgar. There is in the world a very aged rioter and demagogue who breaks into the most refined retreats with the dreadful information that all men are brothers, and wherever this leveller went on his pale horse it was Father Brown’s trade to follow. One of the waiters, an Italian, had been struck down with a paralytic stroke that afternoon; and his Jewish employer, marvelling mildly at such superstitions, had consented to send for the nearest Popish priest. With what the waiter confessed to Father Brown we are not concerned, for the excellent reason that that cleric kept it to himself; but apparently it involved him in writing out a note or statement for the conveying of some message or the righting of some wrong. Father Brown, therefore, with a meek impudence which he would have shown equally in Buckingham Palace, asked to be provided with a room and writing materials. Mr. Lever was torn in two. He was a kind man, and had also that bad imitation of kindness, the dislike of any difficulty or scene. At the same time the presence of one unusual stranger in his hotel that evening was like a speck of dirt on something just cleaned. There was never any borderland or anteroom in the Vernon Hotel, no people waiting in the hall, no customers coming in on chance. There were fifteen waiters. There were twelve guests. It would be as startling to find a new guest in the hotel that night as to find a new brother taking breakfast or tea in one’s own family. Moreover, the priest’s appearance was second-rate and his clothes muddy; a mere glimpse of him afar off might precipitate a crisis in the club.”

G. K. Chesterton (29 mei 1874 – 14 juli 1936)

De Hebreeuwse dichteres, schrijfster en letterkundige Leah Goldberg werd geboren in Königsberg (Pruisen) op 29 mei 1911.Ze woonde later in Kaunas (Litouwen) en studeerde aldaar en in Duitsland, waarbij ze zich toelegde op filosofie en Semitische talen. Zij studeerde af aan de Universiteit van Bonn in 1933, vlak voordat ze vertrok naar het toenmalig Britse mandaatgebied Palestina in 1935. Aanvankelijk werkte ze
als literair adviseur voor het nationale theater Habimah en als redactrice voor uitgeverij Sifriat Hapo’aliem (‘de arbeidersbibliotheek’). In 1954 werd ze hoogleraar literatuur aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Vanaf 1963 was ze het hoofd van het departement van vergelijkende literatuur aan dezelfde universiteit.

PINE

Here I will not hear the voice of the cuckoo.
Here the tree will not wear a cape of snow.
But it is here in the shade of these pines
my whole childhood reawakens.

The chime of the needles: Once upon a time –
I called the snow-space homeland,
and the green ice at the river’s edge –
was the poem’s grammar in a foreign place.

Perhaps only migrating birds know –
suspended between earth and sky –
the heartache of two homelands.

With you I was transplanted twice,
with you, pine trees, I grew –
roots in two disparate landscapes.

TO A PICTURE OF MY MOTHER

Your picture is so calm. You are other:
Proud, a bit, and embarrassed at being – my mother.
Accompanying me with a tear and a yielding smile
You never ask: “Who?”

You never wondered, never raged, when I came

To you daily demanding: “I need!”

With your own hands you gave all

Only because I am – me.

More than I, you remember today

My childhood’s sorrows, and what your soul knew then:

The day your grown daughter would come to you,

She would bring with her grief that had grown up too.

Yes. I’ll come broken, and not ask how you are.

I’ll not cry in your arms, not whisper: “Mama!”

You’ll know then:

He who left me was dearer to me than you,

And you’ll never ask: “Who?”

Vertaald door Rachel Tzvia Back

Leah Goldberg (29 mei 1911 – 15 januari 1970)

De Franse schrijfster Anne Marie Louise d’Orléans, hertogin van Montpensier, werd geboren op 29 mei 1627 in Parijs. Zij was de erfgename van een rijk hertogdom en na de dood van haar moeder niet alleen de welvarendste vrouw van Frankrijk, maar ook de vrouw met de hoogste rang in Frankrijk, na de koningin. Zij kreeg de bijnaam La Grande Mademoiselle. Diverse keren verzette zij zich tegen huwelijksplannen die zowel haar ouders als de koninklijke familie voor haar beraamden. Tweemaal werd zij in de ban gedaan. Pas toen zij 57 was kon zij eindelijk trouwen met de man van haar keuze, maar het huwelijk bleek niet het gedroomde paradijs en na drie jaar scheidde zij weer. In haar laatste levensjaren wijdde zij zich aan het voltooien van haar memoires, waarmee zij dertig jaar eerder begonnen was en die na haar dood in 1729 in Amsterdam werden uitgegeven. Deze bestrijken een groot deel van het leven en de regeerperiode van Lodewijk XIV.

Uit: MÉMOIRES

« La cour étoit fort agréable alors : les amours du roi pour madame de Hautefort,¹ qu’il tâchoit de divertir tous les jours, y contribuoient beaucoup. La chasse étoit un des plus grands plaisirs du roi ; nous y allions souvent avec lui : madame de Beaufort [sc. Hautefort(?)], Chemeraut² et Saint-Louis, filles de la reine, d’Escars,³ sœur de madame de Hautefort, et Beaumont⁴ venoient avec moi. Nous étions toutes vêtues de couleur, sur de belles haquenées richement caparaçonnées, et, pour se garantir du soleil, chacune avoit un chapeau garni de quantité de plumes. L’on disposoit toujours la chasse du côté de quelques belles maisons, où l’on trouvoit de grandes collations, et au retour le roi se mettoit dans mon carrosse entre madame de Hautefort et moi. Quand il étoit de belle humeur, il nous entretenoit fort agréablement de toutes choses. Il souffroit dans ce temps-là qu’on lui parlât avec assez de liberté du cardinal de Richelieu ; et une marque que cela ne lui déplaisoit pas, c’est qu’il en parloit lui-même ainsi. »

Anne d’Orléans de Montpensier (29 mei 1627 – 5 april 1693)

Ian Fleming, Leo Pleysier, Frank Schätzing, Maeve Binchy, Thomas Moore

De Britse schrijver Ian Lancaster Fleming werd geboren op 28 mei 1908 in Londen. Fleming was de jongere broer van reisverhalenschrijver Peter Fleming. Hij werd opgeleid op Eton, en de militaire academy Sandhurst. Hierna vertrok hij naar het buitenland om talen te studeren. Hij werkte als journalist in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog. Aan het begin van de oorlog werd hij aangenomen als persoonlijk assistent van de directeur van Naval Intelligence, John Godfrey. Dit gaf hem de achtergrond en ervaring om goede spionageverhalen te schrijven. Het eerste James Bond verhaal, Casino Royale, werd uitgebracht in 1953.

Uit: Casino Royale

“The scent and smoke and sweat of a casino are nauseating at three in the morning. Then the soul-erosion produced by high gambling—a compost of greed and fear and nervous tension—becomes unbearable and the senses awake and revolt from it.

James Bond suddenly knew that he was tired. He always knew when his body or his mind had had enough and he always acted on the knowledge. This helped him to avoid staleness and the sensual bluntness that breeds mistakes.

He shifted himself unobtrusively away from the roulette he had been playing and went to stand for a moment at the brass rail which surrounded breast-high the top table in the salle privee.

Le Chiffre was still playing and still, apparently, winning. There was an untidy pile of flecked hundred-mille plaques in front of him. In the shadow of his thick left arm there nestled a discreet stack of the big yellow ones worth half a million francs each.

Bond watched the curious, impressive profile for a time, and then he shrugged his shoulders to lighten his thoughts and moved away.

The barrier surrounding the caisse comes as high as your chin and the caissier, who is generally nothing more than a minor bank clerk, sits on a stool and dips into his piles of notes and plaques. These are ranged on shelves. They are on a level, behind the protecting barrier, with your groin. The caissier has a cosh and a gun to protect him, and to heave over the barrier and steal some notes and then vault back and get out of the casino through the passages and doors would be impossible. And the caissiers generally work in pairs.”

Ian Fleming (28 mei 1908 – 12 augustus 1964)

De Belgische schrijver Leo Pleysier werd geboren in Rijkevorsel op 28 mei 1945. In zijn verhalende proza onderzoekt hij zijn verhouding tot zijn geboortestreek en zijn familieleden. Zijn eerste boeken (Mirliton en Niets dan schreeuw) zijn experimenteel van taal en compositie en ik-gericht. Gaandeweg heeft de auteur zijn horizon verruimd: van zijn eigen streek (Waar was ik weer?) naar Engeland (Shimmy), Afrika (Zwart van het volk), India en China (De Gele Rivier is bevrozen, De trousse). Wit is altijd schoon (1989), waarin hij zijn spraakzame moeder na haar dood laat ‘voortratelen’, zorgde voor de doorbraak bij het grote publiek. Wit is altijd schoon werd genomineerd voor de AKO Literatuurprijs 1989 en bekroond met de Ferdinand Bordewijkprijs 1990. Hierop volgden De kast (1991), De Gele Rivier is bevrozen (1993) en Volgend jaar in Berchem (2000), waarin respectievelijk een zus, een tante non en de vader centraal staan. De dieven zijn al gaan slapen (2003) bevat een mengeling van autobiografische en poëticale fragmenten. In 2007 verscheen de roman De latino’s.

Uit: Een plaasterspook van Szukalski

“De tweede en wellicht ook de laatste keer dat ik haar zag – in 1978 – was toen ze na de dood van vader mijn moeder kwam bezoeken. Tegen alle verwachtingen in was ze ineens dan toch aangekomen. Maar in het begin had ik het gevoel dat het iemand anders was die ze onder de naam van tante Roza naar België hadden gestuurd. Weg die vervaarlijke, monumentale kap. Wat ze nu droeg was van een veel kleiner en veel eenvoudiger formaat en was zo opgespeld dat een gedeelte van het hoofdhaar zichtbaar bleef. En zowaar ook zíj bleek in het bezit van een stel benen. Nylons droeg ze ook al. Ze was gekleed in blauw-en-grijs. Een scherpgesneden, ouderwetse schooljuffrouw. Een vergrijsde verpleegster. Maar evengoed een nuchtere, taaie, zakelijke, geïnteresseerde en relativerende dame die in geen enkel opzicht nog overeenkwam met het beeld dat ik me van haar op basis van al die brieven en van mijn herinnering gevormd had. Spraakzaam, vief en attent was ze. Er was veel raadselachtigheid die ze had kwijtgespeeld maar tevens was daar dan ook weer een nieuwsoortige raadselachtigheid voor in de plaats gekomen. Waren wij het of was zij het die zo veranderd was ondertussen? In alle geval, er klopte nauwelijks nog iets aan het beeld van de frenetieke zieltjesjaagster dat ik me door de jaren heen van haar gevormd had. Hoe fout ik daarmee zat, dat bleek nu maar al te duidelijk. Broodnuchter en beraden
was ze. Ze wist evengoed dan gelijk wie wat er te koop was op de wereld. En voor wie wel en voor wie niet dat allemaal te koop was, wist ze nog véél beter. Haar ietwat plechtige, nog vooroorlogse Nederlands dat ik kende van haar brieven bleek ze evenwel te hebben bewaard.

‘Al die schone huizen en gebouwen die er bijgekomen zijn hier overal in ’t land!’

‘Al die blinkende auto’s op de brede straten en verharde wegen.’

‘De welstand onder de mensen.’

‘Alles zo ordelijk en proper geregeld!’

‘En de kinderen van ’t straat!’

Leo Pleysier (Rijkevorsel, 28 mei 1945)

De Duitse schrijver Frank Schätzing werd geboren in Keulen op 28 mei 1957. Schätzing studeerde communicatiewetenschappen en richtte zijn eigen reclamebureau INTEVI op, waarvan hij nog steeds directeur is. Schätzing is begin jaren negentig begonnen hij met schrijven en na enkele novelle en satires verscheen. In 1995 verscheen zijn eerste Duitstalige roman Tod und Teufel. Naast zijn werk als reclamemaker is Frank Schätzing ook actief als muziekproducent.

Schätzing bereikte zijn grootste succes na het schrijven van zijn science fiction boek Der Schwarm.

Uit: Der Schwarm

„Anawaks Gedanken rasten. Wahrscheinlich war der Rumpf bereits an einigen Stellen gerissen. Er musste etwas tun. Vielleicht konnte er die Tiere irgendwie ablenken.
Seine Hand fuhr zum Gashebel.
Im selben Moment zerriss ein vielstimmiger Schrei die Luft. Aber er kam nicht von dem weißen Dampfer, sondern erscholl gleich hinter ihm, und Anawak wirbelte herum.
Der Anblick hatte etwas Surreales. Direkt über dem Boot der Tierschützer stand senkrecht der Körper eines riesigen Buckelwals. Beinahe schwerelos wirkte er, ein Wesen von monumentaler Schönheit, das krustige Maul den Wolken zugereckt, und immer noch stieg er weiter empor, zehn, zwölf Meter über ihre Köpfe hinweg. Den Herzschlag einer Ewigkeit lang hing er einfach nur so am Himmel, sich langsam drehend, und die meterlangen Flipper schienen ihnen zuzuwinken.
Anawaks Blick wanderte an dem springenden Koloss entlang. Nie hatte er etwas zugleich so Schreckliches und Großartiges gesehen, nie aus solcher Nähe. Alle, Jack Greywolf, die Menschen in den Zodiacs, er selber, legten den Kopf in den Nacken und starrten auf das, was nun auf sie zukommen würde.
»Oh mein Gott«, flüsterte er.“

Frank Schätzing (Keulen, 28 mei 1957)

De Ierse schrijfster en columniste Maeve Binchy werd geboren op 28 mei 1940 in Dalkey. Binchy studeerde aan University College Dublin. Zij werkte eerst als lerares en later als journaliste voor de Irish Times. Haar romans spelen vaak in Ierland en en beschrijven de spanningen tussen het landelijke en stedelijke leven, de tegenstellingen tussen Engeland en Ierland en de veranderingen sinds WO II. Maeve Binchy is een echte bestsellerauteur waarvan al meer dan 6 miljoen boeken verkocht zijn.

Uit: Valentine park

“It all depended on what form you were in at school, whether there was a fuss about St Valentine’s Day or not. It had nothing to do with the age, it was all to do with the mood. Last year Miss Park remembered all the fourteen-year-olds had been obsessed with Valentines, there had been a fever of activity for three weeks before and two weeks after the day itself. This year they were a different bunch. Miss Park always tried to be in some way relevant to the world about her and gave them a little lesson on St Valentine and who he was and might have been. They yawned at the story. She could find no takers for the legends about the saint who in Roman times had defied the orders of an Emperor and continued to marry loving couples even when there was a decree against it.

“He was very foolish,” said Alice Jones sternly.

Miss Park went on to say that the tradition of Valentine’s Day may have had more to do with the fact that it was traditionally the day that birds began to mate.

“Well, really!” Susan Green said disapprovingly.

Miss Park sighed to herself. What an unromantic lot this crowd were. Hard-hearted little Hannahs, determined to get on, anxious to do well. Perhaps this is what the Nineties might be all about.

But then Miss Park remembered that last year she had sighed too: they had been too obsessed with the day and the possible cards it might bring and she had been worried then in case their expectations were too high and their excitement too unrealistic.

Miss Park, who had great self-knowledge, told herself that there was no way of pleasing her. She was obviously a woman who could never be pleased, no matter how things turned out.”

Maeve Binchy (Dalkey, 28 mei 1940)

De Ierse dichter en songwriter Thomas Moore werd geboren op 28 mei 1779 in Dublin. Zie ook mijn blog van 28 mei 2006.

At the Mid Hour of Night

AT the mid hour of night, when stars are weeping, I fly

To the lone vale we loved, when life shone warm in thine eye;

And I think oft, if spirits can steal from the regions of air

To revisit past scenes of delight, thou wilt come to me there,

And tell me our love is remember’d even in the sky.

Then I sing the wild song it once was rapture to hear,

When our voices commingling breathed like one on the ear;

And as Echo far off through the vale my sad orison rolls,

I think, O my love! ’tis thy voice from the Kingdom of Souls

Faintly answering still the notes that once were so dear.

Thomas Moore (28 mei 1779 – 25 februari 1852)

Louis-Ferdinand Céline, Jan Blokker, Max Brod, Georges Eekhoud, Adriaan Venema

De Franse schrijver Louis-Ferdinand Céline (pseudoniem van Louis Ferdinand Destouches) werd geboren in Courbevoie op 27 mei 1894. Nadat hij zich als huisarts in Parijs had gevestigd, publiceerde hij in 1932 zijn eerste roman: Voyage au bout de la nuit (Reis naar het einde van de nacht). De roman was meteen een groot succes en Céline ontving de Prix Renaudot. De roman verhaalt in geromantiseerde vorm Célines wederwaardigheden vanaf het begin van de Eerste Wereldoorlog tot aan het moment van publicatie van de roman.

Vier jaar later verscheen Mort à crédit (Dood op krediet) en na deze twee romans was Célines naam als auteur gevestigd. Deze werken hebben, zowel vanwege de schrijfstijl en hun nihilistische inslag, een grote invloed gehad op talrijke naoorlogse schrijvers. Céline is controversieel omdat hij tussen 1937 en 1941 enkele uiterst antisemitische werken heeft gepubliceerd, die tijdens WO II werden herdrukt. Zie ook mijn blog van 27 mei 2006.

Uit: L’ÉCOLE DES CADAVRES

“Ce sont les esprits pervers qui rendent la vie insupportable. Ils trouvent des intentions partout. Moi je me sens devenir si pervers que ça me tourne en folie raciste. Et pas qu’un petit peu ! Raciste 100 pour 100 ! autant que communiste, sans les Juifs ! À l’heure où nous sommes, dans les circonstances si tragiques, l’indifférence n’est plus de mise. Il faut choisir, il faut opter pour un genre de perversion, ça suffit plus de se dire méchant, il faut avoir une foi terrible, une intolérance atroce, y a pas beaucoup de choix, c’est l’aryenne ou la maçonnique, juive ou anti-juive. Ça va nous donner vingt ans de rigolade. Je ressens, tellement je suis drôle, des choses encore bien plus perverses. Des véritablessadismes. Je me sens très ami d’Hitler, très ami de tous les Allemands, je trouve que ce sont des frères, qu’ils ont bien raison d’être si racistes. Ça me ferait énormément de peine si jamais ils étaient battus. Je trouve que nos vrais ennemis c’est les Juifs et les francs-maçons. Que la guerre qui vient c’est la guerre des Juifs et des francs-maçons, que c’est pas du tout la nôtre. Que c’est un crime qu’on nous oblige à porter les armes contre des personnes de notre race, qui nous demandent rien, que c’est juste pour faire plaisir aux détrousseurs du ghetto. Que c’est bien la dégringolade au dernier cran de dégueulasserie.”

Louis-Ferdinand Céline (27 mei 1894 – 1 juli 1961)

De Nederlandse schrijver, journalist en columnist Jan Andries Blokker werd geboren in Amsterdam op 27 mei 1927. Hij wordt vandaag dus 80 jaar. In 1951 debuteerde Blokker met de novelle Séjour waarvoor hij de Reina Prinsen Geerligsprijs ontving. Er volgden twee romans: Bij dag en ontij (1952), en Parijs, dode stad (1954). In 1952 werd Blokker leerling-verslaggever bij Het Parool, waar Simon Carmiggelt hem vroeg filmrecensies te schrijven. In 1954 werd hij filmredacteur bij het Algemeen Handelsblad. Op de kunstredactie van die krant maakte hij kennis met Henk Hofland en Harry Mulisch. Hij werkte mee aan het satirische VARA televisieprogramma Zo is het toevallig ook nog eens een keer (1963 – 1964). Hij werkte daarna bij de VPRO, waar hij eindredacteur was bij de televisie, een onovertroffen spreker van eigen commentaarteksten, en o.m. initiator van het geopolitieke programma Diogenes. Gedurende zijn televisieperiode bij de VPRO werd Blokker columnist bij de Volkskrant. Hij was in de jaren zestig en zeventig gezichtsbepalend voor het linkse intellectuele volksdeel, en blonk uit in satirische stukjes over de linkse mode; gebundeld in onder andere Ben ik eigenlijk wel links genoeg? (1974). Tenslotte werd hij adjunct-hoofdredacteur bij de Volkskrant. In 2006 kwam het tot een breuk en ging hij publiceren in NRC Handelsblad. Ondanks zijn gevorderde leeftijd is Blokker nog steeds actief als journalist.

Uit: Balkenende, Bokito en de vrouw van Potifar

“Had Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren niet een punt toen ze verklaarde dat de uitbraak van Bokito het zoveelste bewijs was dat je wilde dieren „niet op deze manier” in het openbaar tentoon mocht stellen? Nogmaals: ik vergelijk niks met niks. Ik stel alleen vast dat eerst in zo’n zaal met 250 bezoekers aan 21 tafels met telkens één bewindspersoon, en vervolgens nog eens in een EO-uitzending met 629.000 televisiekijkers, onherroepelijk vormen van bronstgedrag aan de dag treden. Ik heb het niet allemaal bijgehouden, maar je zag de een zichzelf op de borst kloppen omdat ze de gloeilamp zou verbieden, een ander zou het aantal buurtregisseurs drastisch beperken, voor de derde was er in achterstandswijken een schreeuwend en structureel tekort aan buurtregisseurs, en een vierde beloofde dat de gemiddelde vaargeul in het binnenwater een meter dieper wordt. En wat gebeurt er binnen het electoraat als de vaargeul over een jaar nog even ondiep is, en de gloeilamp nog overal te koop – terwijl je alle dierentuinen van Nederland af kunt zoeken zonder ergens nog een minister tegen te komen? Met Jozef is het toentertijd nog bijna slecht afgelopen, omdat de vrouw van Potifar hem valselijk beschuldigde, en hij lange tijd in de gevangenis moest zuchten. Maar de Heere bleef met hem, en hij eindigde als de machtigste man van Egypte. Dat is waarschijnlijk waar Balkenende ook op gokt.”

Jan Blokker (Amsterdam, 27 mei 1927)

De Tsjechisch-Israëlische schrijver, criticus en componist. Max Brod werd geboren in Praag op 27 mei 1884. Hij is vooral bekend geworden als de biograaf en vriend van Franz Kafka, maar was daarbuiten ook Duitstalig schrijver, vertaler, muziek- en theatercriticus. Zijn romans hebben vaak een autobiografische en Joodse achtergrond. In 1939 emigreerde hij vanuit Tsjechië naar het toenmalige Britse mandaatgebied Palestina.

Uit: Reisetagebücher

“Das Schloß in Friedland. Die vielen Möglichkeiten, es zu sehen: aus der Ebene, von einer Brücke, aus dem Park, zwischen entlaubten Bäumen, aus dem Wald zwischen großen Tannen durch … Nie im Leben bin ich je wieder so ausgeglichen heiter gewesen wie in den mit Kafka verbrachten Reisewochen… – es war ein großes Glück, in Kafkas Nähe zu leben …”

Max Brod (27 mei 1884 – 20 december 1968)

De Belgische Franstalige schrijver Georges Eekhoud werd in Antwerpen geboren op 27 mei 1854. Eekhoud werd opgevoed in een burgerlijk gezin. Zijn moeder overleed in 1860, zijn vader in 1865. Zijn voogd werd daarna zijn oom Henri Oedenkoven, industrieel en oud-burgemeester van Borgerhout. Eekhoud ging naar school in Mechelen, en vanaf 1866 naar het pensionaat Breidenstein in Grenchen, Zwitserland. Behalve mathematica en wetenschappen leerde hij ook Duits, Engels en Italiaans. In 1872 ging de jonge Eekhoud naar de Militaire School in Brussel, maar na drie maanden werd Eekhoud, naar het schijnt na een duel met een kameraad weggestuurd van de Militaire School. Daarna is hij bij zijn enige resterende directe familielid gaan wonen, zijn grootmoeder, en vond hij een baan bij een krant. Behalve correctiewerk begon hij als negentienjarige met publiceren, een feuilleton. In de jaren zeventig ging zijn belangstelling uit naar het Parijse literaire klimaat. Hij zocht Emile Zola op in Médan. Hij raakte bevriend met Paul Verlaine. Hij ontmoette de schilders Jean-François Millet en Théodore Rousseau en hij schreef gedichten. Drieëntwintig jaar oud publiceerde hij zijn eerste boek, de dichtbundel “Myrtes et Cyprès”. Georges Rodenbach, Camille Lemonnier en Théo Hannon maakten in deze periode deel uit van zijn vriendenkring. Toen hij erfde van zijn overleden grootmoeder ging hij in Kapellen wonen. Vanaf 1880 woonde hij in Brussel. Daar was hij redacteur van het tijdschrift “L’Étoile belge”. Hij ging ook deel uitmaken van de ploeg van “La Jeune Belgique” en leverde talrijke bijdragen tot het tijdschrift. In 1883 verscheen zijn eerst roman “Kees Doorik”.

Uit: La nouvelle Carthage

« La harpie n’eut garde de négliger cette aubaine. Elle donna libre carrière à ses aimables sentiments.

Gina, continuant de pouffer, abandonna son compagnon aux bourrades et aux criailleries de la servante, et rentra en courant dans le salon, pressée de raconter la farce à ses parents et à la société.

Laurent avait fait un mouvement pour rejoindre l’espiègle, mais Félicité ne le lâchait pas. Elle le poussa vers l’escalier et lui fit d’ailleurs une telle peinture des dispositions de M. et Mme Dobouziez pour les petits gorets de son espèce, qu’il se hâta, terrifié, de gagner la mansarde où on le logeait et de se blottir dans ses draps.

Félicité l’avait pincé et taloché. Il fut stoïque, ne cria point, s’en tint à quatre devant la mégère.

Le dénouement orageux de la journée fit diversion au deuil de l’orphelin. Les émotions, la fatigue, le plein air lui procurèrent un lourd sommeil visité de rêves où des images contradictoires se matèrent dans une sarabande fantastique. »

Georges Eekhoud (27 mei 1854 – 29 mei 1927)

De Nederlandse journalist, schrijver en kunsthandelaar Adriaan Harrie Venema werd geboren in Heiloo op 27 mei 1941. Als journalist mengde hij zich stevig in het debat over goed en fout in de Tweede Wereldoorlog. Venema’s bekendste werk is het vierdelige Schrijvers, uitgevers & hun collaboratie, tussen 1988 en 1992 uitgegeven in vijf banden, waarin hij onder anderen Jan Campert, Henri Knap, Simon Vestdijk, Bert Voeten en J.W.F. Werumeus Buning van collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog beschuldigde. Op zijn beschuldigingen bleek wel iets af te dingen, maar de reputatie van Knap werd blijvend geknakt. Ook de reputatie van historicus Hans Blom werd door Venema aangetast (Blommeldingen, 1990). Daarnaast schreef hij romans (o.a. over koning Lodewijk II van Beieren), kinderboeken, het toneelstuk Mussert (over Anton Mussert en diverse studies over schilders. Venema’s zucht tot ontmaskering van ‘foute’ mensen leverde hem veel vijanden op en Henk Hofland waarschuwde hem dat hij door zijn boeken zou worden vernietigd. Venema pleegde tenslotte op 52-jarige leeftijd zelfmoord, na zulks geruime tijd van te voren te hebben aangekondigd.Zijn herinneringen verschenen postuum onder de titel Verleden tijd in 1994.

Uit: Henri Bruning

“Blijft tenslotte de suggestie van Raymond Bruning dat ik “eenvoudig verder geen antisemitische uitlatingen bij Bruning (heb) kunnen ontdekken”. De suggestie stelt hij in de vorm van een vraag, vandaar het simpele antwoord: welzeker.

Op 30 januari 1941 publiceert Bruning in De Waag een dialoog tussen een aanhanger van de Nederlandsche Unie en een nationaal-socialist. “Jullie krijgen natuurlijk niet de macht”, zegt de nationaal-socialist tegen de Unie-man, “als jullie van plan zijn de Joden hier vrij spel te laten, en als volksgenooten te behandelen”. En later uit hij het verwijt: “Jullie, en jullie alleen zijn het, die een normale oplossing van het Jodenprobleem hier te lande onmogelijk dreigen te maken”. Het advies van de nationaal-socialist is daarom: “Dus jullie moeten je uitspreken, en die uitspraak kan niet anders luiden dan: de Joden zijn geen Nederlanders. En daar moeten dan ook de noodige consequenties aan verbonden worden”.

Het is duidelijk: wie om citaten vraagt die Brunings antisemitisme moeten aantonen, kan ze krijgen. Dat is, om met Raymond Brunings titel van zijn artikel te spreken, ‘het gemak van citeren’.

Adriaan Venema (27 mei 1941 – 31 oktober 1993)

Alan Hollinghurst, Hugo Raes, Ivan O. Godfroid

De Britse schrijver Alan Hollinghurst werd geboren op 26 mei 1954 in Stoud, Gloucestershire als enige kind van een bankmanager. Hollinghurst studeerde Engels aan Magdalen College, Oxford. In Oxford deelde hij een woning met dichter en schrijver Andrew Motion. In die tijd werd hem de Newdigate Prize toegekend voor poëzie. In de late jaren zeventig werd Hollinghurts lector, eerst aan Magdalen, vervolgens aan Somerville College en tenslotte aan Christi College. In 1981 ging hij werken aan de universiteit van Londen en voor de Times Literary Supplement.

Werk o.a.: Isherwood is at Santa Monica (1975), The Swimming Pool Library, (1988), The Folding Star, (1994), The Spell, (1998)

Uit: The Line of Beauty (2004)

“PETER CROWTHER’S BOOK on the election was already in the shops. It was called Landslide!, and the witty assistant at Dillon’s had arranged the window in a scaled-down version of that natural disaster. The pale-gilt image of the triumphant Prime Minister rushed towards the customer in a gleaming slippage. Nick stopped in the street, and then went in to look at a copy. He had met Peter Crowther once, and heard him described as a hack and also as a “mordant analyst”: his faint smile, as he flicked through the pages, concealed his uncertainty as to which account was nearer the truth. There was clearly something hacklike in the speed of publication, only two months after the event; and in the actual writing, of course. The book’s mordancy seemed to be reserved for the efforts of the Opposition. Nick looked carefully at the photographs, but only one of them had Gerald in it: a group picture of “The 101 New Tory MPs”, in which he’d been clever enough, or quick enough, to get into the front row. He sat there smiling and staring as if in his own mind it was already the front bench. The smile, the white collar worn with a dark shirt, the floppy breast-pocket handkerchief would surely be famous when the chaps in the rows behind were mere forgotten grins and frowns. Even so, he was mentioned only twice in the text – as a “bon viveur”, and as one of the “dwindling minority” of Conservative MPs who had passed, ”as Gerald Fedden, the new Member for Barwick, so obviously has”, through public school and Oxbridge. Nick left the shop with a shrug; but out in the street he felt delayed pride at this sighting of a person he knew in a published book.”

Alan Hollinghurst (Stoud, 26 mei 1954)

De Belgische schrijver Hugo Raes werd geboren in Antwerpen op 26 mei 1929. Raes was leraar en debuteerde met experimentele gedichten: Jagen en gejaagd worden (1954) . Hij trok de aandacht met korte verhalen en vestigde pas zijn naam als romancier met De vadsige koningen (1961). Daarop volgden enkele experimentele romans, zoals Een faun met kille horentjes, 1966.

Uit: Bankroet van een charmeur

“Er zijn vrouwen voor het huishouden en er zijn er om te minnen, spreekt het zegwoord. De vrouwen zijn gemakkelijk, zeggen de vrienden. Je kan er zoveel hebben als je maar wilt, zeggen mijn vrienden de Don Juans.

Een zegwoord of zegger, een verkondiger der waarheden is de vriend Johan:

‘Peter, het is weeral te lang geleden dat je nog eens duchtig een glas hebt gedronken met me.’

‘Vóór drie dagen’ zeg ik.

‘Wat ik zeg: te lang geleden.’

Sonoor de diep ingehaalde rook van zijn zware sigaretten uitblazend over zijn kin, kijkt hij met hautain opgetrokken wenkbrauwen naar mij, naar buiten, terug naar mij, en hij krijgt een spottend glimlachje op zijn gezicht. Hij speelt even met zijn pakje Gauloises dat altijd vóór hem blijft liggen met de lucifers of de aansteker. Zijn grote dikke handen vormen een tegenstelling met de rest van hem. Hij is dus een loper, een vliegenpikker. Aandachtig heb ik hem gadegeslagen, steeds opnieuw, de jaren dat ik hem van nabij volgde, dat ik met hem op schok was. Hij dronk graag. We drinken, we dronken, en de lust, de gulzigheid nam maar toe en het leven werd voller en beter, en de levers, wij die leven, onoverwinnelijker, mannelijker en de ogen driester.

Jawel, de volgende deur open. ‘Welk bier hebben ze hier?’ Tik op de tafel, in grote teugen peil zien zakken. Twee schuifjes open. Een waarheid met effect lanceren tegen de sterk gemaquilleerde waardin, een durvende geestigheid tegen de barmeiden, het steile muurvaste gelaat beheerst.

Er zijn soorten donjuans. Er zijn de harde jongens: de mannen met de dunne streeplippen, de brede kaken. De koele volkse bijlopers met ringen aan de hand. Zij die een limonade drinken, altijd uitgerust en fris sportief zijn, de straatvechters in petto. Er zijn de gulzige erotische typen met de sensuele lippen, de enigszins vrouwelijke trekken, weelderig haar, liefst donker, de zelfbewuste blik, liefst donker, de zacht lijkende huid, liefst donker, en de onmisbare lange gestalte, de trage bewegingen. De zoete woorden.”

Raes

Hugo Raes (Antwerpen, 26 mei 1929)

De Belgisch Franstalige schrijver en essayist Ivan O. Godfroid werd geboren in Boussu op 26 mei 1971. Godfoid’s werk is een poging om wetenschap en kunst met elkaar te verenigen als twee aspcten van een onderliggende realiteit. Als gevolg daarvan bevatten zijn boeken theoretische discussies als poëzie. Omdat Godfroid’s visie op de mensheid nogal somer en wreed is zien sommigen in hem een “gothic filosoof”.

Werk o.a.: La psychiatrie de la femme (1999), Larmes de venin. Essai sur le pouvoir. (L’ombre close des portes celtiques, Livre III) (2004), Pacte de contrition. Essai sur la folie. (L’ombre close des portes celtiques, Livre IV) (2005)

Uit: Larmes de venin

« Qui ? Qui donc choisirez-vous pour vous guider là où toujours vous vous êtes perdu ? Lequel d’entre-vous ? Et pour combien de temps ? – avant le retour du mal. La perfection est inhumaine. Mais de l’humain – comme un miracle, et si rarement – de l’humain naît parfois la perfection. Et en dernier recours, dans une dernière aurore, tel un imperator ex machina, mordant la peau de sa clarté, éblouissant à faire pleurer: DESPOT.EXE “

Ivan O. Godfroid (Boussu, 26 mei 1971)

Robert Ludlum, Ralph Waldo Emerson, Theodore Roethke, Claire Castillon, Egyd Gstättner

De Amerikaanse schrijver Robert Ludlum werd geboren in New York op 25 mei 1927. Hij groeide op in New Jersey. Na de dood van zijn vader stuurde zijn moeder hem naar een kostschool in Connecticut. Op de Cheshire Academy maakte hij kennis met theaterproducties. Vlak voor het afronden van zijn studie aan de Wesleyan University, Middletown, trouwde hij in 1951 met Mary Ryducha, een actrice. Robert en Mary kregen drie kinderen. Robert Ludlum begon zijn carrière als acteur en theaterproducer. Hij speelde in verschillende Broadway-producties en werkte als acteur en producer mee aan 200 televisieprogramma’s. Er zijn meer dan 210 miljoen van zijn boeken (spionagethrillers) gedrukt, en deze zijn vertaald in 32 verschillende talen

Uit: The Hades Factor

“Mario Dublin stumbled along the busy downtown street, a dollar bill clutched in his shaking hand. With the intense purpose of a man who knew exactly where he was going, the homeless derelict swayed as he walked and slapped at his head with the hand that was not clutching the dollar. He reeled inside a cut-rate drugstore with discount signs plastered across both front windows.

Trembling, he shoved the dollar across the counter to the clerk. “Advil. Aspirin kills my stomach. I need Advil.”

The clerk curled his lip at the unshaved man in the ragged remnants of an army uniform. Still, business was business. He reached back to a shelf of analgesics and held out the smallest box of Advil. “You’d better have three more dollars to go with that one.”

Dublin dropped the single bill onto the counter and reached for the box.”

Robert Ludlum (25 mei 1927 – 12 maart 2001)

De Amerikaanse schrijver, filosoof en essayist Ralph Waldo Emerson werd geboren in Boston, Massachusetts op 25 mei 1803. Hij was een van meest invloedrijke denkers van de Verenigde Staten. Na zelf net als zijn vader een unitaristist geworden te zijn, werd hij meer een transcendentalist. In september richtte hij samen met andere intellectuelen de Transcendental Club op. Het tijdschrift van dez club, The Dial, verscheen echter niet voor 1840. Emersons eerste essay, Nature, verscheen al in 1836. Veel van zijn essays kwamen voort uit de lezingen die hij gaf en waarmee hij zijn brood verdiende.

Uit: Nature

To go into solitude, a man needs to retire as much from his chamber as from society. I am not solitary whilst I read and write, though nobody is with me. But if a man would be alone, let him look at the stars. The rays that come from those heavenly worlds, will separate between him and what he touches. One might think the atmosphere was made transparent with this design, to give man, in the heavenly bodies, the perpetual presence of the sublime. Seen in the streets of cities, how great they are! If the stars should appear one night in a thousand years, how would men believe and adore; and preserve for many generations the remembrance of the city of God which had been shown! But every night come out these envoys of beauty, and light the universe with their admonishing smile.

The stars awaken a certain reverence, because though always present, they are inaccessible; but all natural objects make a kindred impression, when the mind is open to their influence. Nature never wears a mean appearance. Neither does the wisest man extort her secret, and lose his curiosity by finding out all her perfection. Nature never became a toy to a wise spirit. The flowers, the animals, the mountains, reflected the wisdom of his best hour, as much as they had delighted the simplicity of his childhood. When we speak of nature in this manner, we have a distinct but most poetical sense in the mind. We mean the integrity of impression made by manifold natural objects. It is this which distinguishes the stick of timber of the wood-cutter, from the tree of the poet.

Ralph Waldo Emerson (25 mei 1803 – 27 april 1882)

De Amerikaanse dichter Theodore Huebner Roethke werd geboren in Saginaw, Michigan op 25 mei 1908. Zie ook mijn blog van 25 mei 2006.

The Storm

Against the stone breakwater,

Only an ominous lapping,

While the wind whines overhead,

Coming down from the mountain,

Whistling between the arbors, the winding terraces;

A thin whine of wires, a rattling and flapping of leaves,

And the small street-lamp swinging and slamming against

the lamp pole.

Where have the people gone?

There is one light on the mountain.

Along the sea-wall, a steady sloshing of the swell,

The waves not yet high, but even,

Coming closer and closer upon each other;

A fine fume of rain driving in from the sea,

Riddling the sand, like a wide spray of buckshot,

The wind from the sea and the wind from the mountain contending,

Flicking the foam from the whitecaps straight upward into the darkness.

A time to go home!–

And a child’s dirty shift billows upward out of an alley,

A cat runs from the wind as we do,

Between the whitening trees, up Santa Lucia,

Where the heavy door unlocks,

And our breath comes more easy,–

Then a crack of thunder, and the black rain runs over us, over

The flat-roofed houses, coming down in gusts, beating

The walls, the slatted windows, driving

The last watcher indoors, moving the cardplayers closer

To their cards, their anisette.

We creep to our bed, and its straw mattress.

We wait; we listen.

The storm lulls off, then redoubles,

Bending the trees half-way down to the ground,

Shaking loose the last wizened oranges in the orchard,

Flattening the limber carnations.

A spider eases himself down from a swaying light-bulb,

Running over the coverlet, down under the iron bedstead.

The bulb goes on and off, weakly.

Water roars into the cistern.

We lie closer on the gritty pillow,

Breathing heavily, hoping–

For the great last leap of the wave over the breakwater,

The flat boom on the beach of the towering sea-swell,

The sudden shudder as the jutting sea-cliff collapses,

And the hurricane drives the dead straw into the living pine-tree.

Theodore Roethke (25 mei 1908 – 1 augustus 1963)
Portret door Mike Nease

De franse schrijfster Claire Castillon werd geboren op 25 mei 1975 in Neuilly-sur-Seine. Over haar leven is nog niet zoveel bekend. Volgens haar zelf houdt zij van de eenzaamheid. De onmogelijkheid een ander echt te bereiken en van geluk door intermenselijk contact zijn dan ook terugkerende thema’s in haar werk.

Uit: Pourquoi tu m’aimes pas? (2003)

« C’est à l’enterrement de Rodrigue, où la classe était chargée de la chorale que j’ai pu approcher Laurette. Elle pleurait et ça l’empêchait de chanter.
Je lui fis remarquer tout bas :
– Pleure pas, tu chantes faux.
Elle me décocha un regard insoutenable, plein de violence et d’incompréhension, et s’arrêta net de pleurer. Elle se remit à chanter juste. Elle était belle en noir, elle était sûrement plus belle toute nue, mais je l’aimais bien comme ça, veuve et perdue. Je lui pris la main. Elle se laissa faire. Je la tins pendant toute la cérémonie, puis à la mise en terre, puis lors du retour en bus, puis à la descente du bus, et, quand elle essaya de me lâcher dans la salle de classe, je la serrai plus fort. Je m’assis à côté d’elle, sa main gigotait dans la mienne, je sentais son pouls, c’était bon. J’étais droitier, elle aussi. Ça tombait mal. On allait devoir se séparer pour écrire la leçon. Je décidai de ne pas en tenir compte. Comme elle se tortillait sur la chaise, je lui murmurai d’arreter de gigoter, on allait se faire coller et elle serait bien avancée. Elle prit son stylo dans l’autre et ne se débrouilla pas si mal. »

Werk o.a. : Le grenier (2000), Je prends racine (2001), Vous parler d’elle (2004)

Claire Castillon (Neuilly-sur-Seine, 25 mei 1975)

De Oostenrijkse schrijver en essayist Egyd Gstättner werd geboren op 25 mei 1962 in Klagenfurt. Daar studeerde hij ook filosofie, psychologie, pedagogie en germanistiek. Tijdens zijn studie publiceerde hij al in bladen als manuskripte, protokolle en Literatur und Kritik. Sinds 1989 is hij zelfstandig schrijver van voornamelijk essays en satirisch proza. Zijn werk verschijnt in o.a. Süddeutsche Zeitung, Die Zeit, Die Presse, Falter en Die Furche

Uit: Herzmanovskys kleiner Bruder und andere Geschichten von Künstlern, Müßiggängern und Abenteurern

„Politisch bin ich – mit Altmeister Grünmandl gesprochen – vielleicht ein Trottel: Bei sämtlichen Volksbefragungen, Abstimmungen, Urnengängen, Wahlen meines Lebens bin ich auf kommunaler, regionaler, nationaler, internationaler Ebene ausnahmslos bei den Wahlverlierern und denen gewesen, die sich dem politischen Willen der Mehrheit beugen mußten. Urnengänge erzeugen bei mir automatisch Abbruchstimmung. Immerhin hält beugen fit und regt den Kreislauf an. Und zu den Favoriten, den Siegern und den Mächtigen zu halten wäre ordinär. Manchmal habe ich es mit meinem exotischen Kreuzchen auf Erdrutschniederlage und Debakel förmlich angelegt, das ist mein gutes Recht als Demokrat. Ganz besonders überfordert mich offen gesagt die europäische Europapolitik. Damals, 1994, habe ich, weil links und rechts alles so enorm auf historisches Verantwortungsbewußtsein gemacht haben und so viele ebenso gut wie seriöse Argumente sowohl für als auch gegen den Beitritt Österreichs zur Europäischen Union gebracht haben, sowohl ja als auch nein angekreuzt. Ich nehme an, mein Votum war bei aller Weisheit und Weitsicht ungültig, aber auf komplizierte Fragen gebe ich eben komplizierte Antworten. Das ist mein gutes Recht als Demokrat.“

Egyd Gstättner (Klagenfurt, 25 mei 1962)

Joseph Brodsky, Henri Michaux, Rainald Maria Goetz

De Russisch-Amerikaanse dichter Joseph Brodsky werd op 24 mei 1940 in Leningrad (het huidige St. Petersburg) geboren als Iosif Brodski. Hij had al een aardige bekendheid als schrijver verworven, toen de Russische autoriteiten hem in 1964 in een werkkamp opsloten. In 1972 moest Brodsky Rusland verlaten en reisde hij naar Oostenrijk. Daar ontmoette hij de door hem bewonderde W.H. Auden, die hem hielp zijn carrière voort te zetten. Brodsky kwam uiteindelijk in de Verenigde Staten terecht, waar hij zou gaan doceren aan universiteiten en lid werd van de American Academy and Institute of Art and Letters. De overstap naar een Westers leven lijkt Brodsky weinig moeite te hebben gekost. Zijn gedichten bleef hij in het Russisch schrijven, maar zijn proza (politieke, literaire en autobiografische essays en verhalen) schreef hij in het Engels. De poëzie van Brodsky is divers: van uiterst korte lyriek tot lange, verhalende en beschouwende gedichten. Ook zijn taalgebruik is gevarieerd. Vaktermen uit de natuurwetenschappen worden moeiteloos afgewisseld met prozaïsche omgangstaal, een verheven toon kan omslaan in een bijna speelse stijl. Dit spelen met taal werkt als tegenwicht voor de sombere thematiek: leegte, verbanning en isolement spelen in Brodsky’s werk een grote rol.

Zie ook mijn blog van 24 mei 2006.

Debuut 1

Bevrijd van de tentamendruk had zij
voor zaterdag een vriend gevraagd te komen;
’t was avond, kaarslicht, en zelfingenomen
stond er de dichtgekurkte fles rosé.

Maar zondagochtend ving met regen aan;
en de logé sloop, een ervaring rijker,
steels weg en nam zijn kleren van de spijker,
die onbeholpen in de kalk bleef staan.

Ze pakte van t bureautje bij de muur
een mok en goot het restje thee naar binnen.
De woning sliep nog op dit vroege uur.
Ze lag in bad en voelde hoe in t midden

de bodem bladderde, en plotseling
kroop toen de leegte, licht naar badzout geurend,
haar lichaam in door nog een opening
die na vannacht bekend was met de wereld.

Debuut 2

De hand die slinks de deur geopend had
bleek vies; hij stak hem in zn jaszak weg en
toen liet het van de wijn teruggekregen
geld horen dat het in de voering zat.

De straat was leeg. Er dreven peukjes rond
in t water stromend uit de regenpijpen.
Hij dacht weer aan het stucwerk en de spijker
en van zijn opgezwollen lippen klonk

een vloek. De leegte bleef onaangedaan.
Hij bloosde, met zijn eigen stem verlegen,
en was ter plekke door de grond gegaan
als net de trolleybus niet was verschenen.

Thuis kleedde hij zich haastig uit, vermeed
te kijken naar de sleutel die nu afhing,
op vele deuren past en stonk naar zweet,
nog niet bekomen van de eerste draaiing.

Vertaald door Peter Zeeman

To Urania

To I.K.

Everything has its limit, including sorrow.

A windowpane stalls a stare. Nor does a grill abandon

a leaf. One may rattle the keys, gurgle down a swallow.

Loneless cubes a man at random.

A camel sniffs at the rail with a resentful nostril;

a perspective cuts emptiness deep and even.

And what is space anyway if not the

body’s absence at every given

point? That’s why Urania’s older sister Clio!

in daylight or with the soot-rich lantern,

you see the globe’s pate free of any bio,

you see she hides nothing, unlike the latter.

There they are, blueberry-laden forests,

rivers where the folk with bare hands catch sturgeon

or the towns in whose soggy phone books

you are starring no longer; father eastward surge on

brown mountain ranges; wild mares carousing

in tall sedge; the cheeckbones get yellower

as they turn numerous. And still farther east, steam dreadnoughts

or cruisers,

and the expanse grows blue like lace underwear.

Joseph Brodsky (24 mei 1940 – 28 januari 1996)

De Franse schrijver, dichter en schilder Henri Michaux werd geboren op 24 mei 1899 in Namur in België. Als onderdeel van zijn zoektocht naar een ‘Ailleurs’ (Ergens anders) heeft Michaux veel geëxperimenteerd met verscheidene hallucinogene middelen. Gedreven door een instinctief verzet tegen iedere beperking van de bewegingsvrijheid, wilde hij grenzen verleggen, alle innerlijke en uiterlijke obstakels ondersteboven schoppen, aan alle bindingen (van afkomst, identiteit, gewoontevorming, sociale dwang) ontsnappen.In talloze tekeningen heeft hij zijn ervaringen met drugs als mescaline, LSD en psilocybine rechtstreeks of naderhand vastgelegd. Daarnaast heeft hij vele teksten en gedichten gewijd aan zijn experimenten.

LE GRAND COMBAT

Il l’emparouille et l’endosque contre terre ;
Il le rague et le roupéte jusqu’à son drâle ;
Il le pratéle et le libucque et lui baroufle les ouillais ;
Il le tocarde et le marmine,
Le manage rape à ri et ripe à ra.
Enfin il l’écorcobalisse.
L’autre hésite, s’espudrine, se défaisse, se torse et se ruine.
C’en sera bientôt fini de lui ;
Il se reprise et s’emmargine… mais en vain
Le cerveau tombe qui a tant roulé.
Abrah ! Abrah ! Abrah !
Le pied a failli !
Le bras a cassé !
Le sang a coulé !
Fouille, fouille, fouille,
Dans la marmite de son ventre est un grand secret.
Mégères alentours qui pleurez dans vos mouchoirs;
On s’étonne, on s’étonne, on s’étonne
Et on vous regarde,
On cherche aussi, nous autres le Grand Secret.

« Papa, fais tousser la baleine », dit l’enfant confiant.
Le tibétain, sans répondre, sortit sa trompe à appeler l’orage
et nous fûmes copieusement mouillés sous de grands éclairs.
Si la feuille chantait, elle tromperait l’oiseau.

Henri Michaux (24 mei 1899 – 19 oktober 1984)

De Duitse schrijver Rainald Maria Goetz werd geboren op 24 mei 1954 in München. Beroemd werd hij in 1983 toen hij tijdens een competitie om de Ingeborg-Bachmann-Preis tijdens een lezing voor lopende televisiecamera’s in Klagenfurt met een scheermesje zijn voorhoofd verwondde en het bloed over zijn gezicht en zijn manuscript liet lopen. Al gauw vond hij echter ook serieuze erkenning bij de kritiek.

Uit: Hirn

“Mode ist das Gegenteil von Stil. Stil ist die ununterbrochene, besessene, hochgeheime Arbeit am Selbst. Diese Arbeit schließt alles ein, von der Formung des Fleisches nach dem Willen, der Entscheidung zu einem bestimmten Lebenstempo, einem bestimmten Gang, der Auswahl eines letzten kleinen scheinbar bedeutungslosen Accessoires, bis hin zur entschlossenen Negation dieser Arbeit. Mode hingegen ist ununterbrochenes Kleidung hervorbringendes Gerede über die Arbeit am Selbst, die so extrem narzißtisch ist, vorausgesetzt man hat tatsächlich Stil, daß sie Gerede und Offenlegung nur schwer erträgt. Deshalb ist Mode für die Erwachsenen und Stil eine Sache der Jugend (…). Deshalb konnte Paul Weller mit 18 als Musiker und Songschreiber von natürlicher Klasse eine wunderbarer Heroe der Modjugend sein und ist heute mit seinem endlosen Gerede über Stil und dessen politische Bedeutung ein aufs traurigste sich anbiedernder Volksschullehrer”.

Rainald Maria Goetz (München, 24 mei 1954)

Maarten Biesheuvel, Adriaan Roland Holst, Pär Fabian Lagerkvist, Lydia Rood

De Nederlandse schrijver Jacob Martinus Arend (Maarten) Biesheuvel werd geboren in Schiedam op 23 mei 1939. Hij debuteerde met de verhalenbundel In de bovenkooi (1972), waarmee hij onmiddellijk naam maakte.

Zie ook mijn blog van 15 december 2006.

Uit: Reis door mijn kamer

“Ik zou in een vliegtuig kunnen stappen en naar Sjanghai vliegen, ik zou scheep kunnen gaan en naar Port Churchill in de Hudsonbaai varen, ik zou in een auto kunnen stappen en naar Parijs rijden. Geld heb ik immers genoeg? Ik zou mijn hele leven kunnen reizen en altijd in hotels slapen en in restaurants eten. Ik zou duizenden mij nu nog onbekende mensen de hand kunnen schudden en zeggen: ‘Goedemiddag, hier ben ik, Maarten Biesheuvel’, of: ‘Bonjour, me voilà, Maarten Biesheuvel.’ Ja, ik zou het allemaal makkelijk kunnen doen en ik vraag me af waarom ik er niet toe overga. Hier op mijn kamer zijn ladenkasten vol met hangmappen, ja ik weet precies hoeveel hangmappen ik heb: twaalfhonderd! In iedere hangmap hangt een verhaal, soms is het verhaal vier, soms zeventig bladzijden lang (mijn uitgever heeft me aangeraden om de markt niet te overvoeren). Ik verdien veel geld, genoeg om ervan te reizen. Vanuit Sevilla zal ik mijn vrouw de opdracht geven om een aardig boek samen te stellen van ongeveer tweehonderd pagina’s, een jaar later zal ik haar vanaf een der Falkland Eilanden dezelfde vraag stellen en ga zo maar door. Eva immers zal niet met me mee kunnen reizen omdat ze de geit heeft, de hond, de katten, de konijnen en de egels om voor te zorgen. Ik zou aprepee zeggen: ‘Moesten er geen dieren zijn, mijn vrouw zou met me meevoyageren!’ Ik ga niet reizen. Ik blijf rustig thuis op mijn studeerkamer. Voor de grap schrijf ik dit verhaal er nog bij, omdat ik niet weet wat ik anders zou moeten doen.”

Maarten Biesheuvel (Schiedam, 23 mei 1939)

De Nederlandse dichter Adriaan Roland Holst werd geboren op 23 mei 1888 in Amsterdam, Zie ook mijn blog van 23 mei 2006.

ONTKOMEN

Zonlicht blonk in de natte wegen
toen hij zijn huis voorgoed verliet,
zonder omzien, zonder zegen:
hij stond voor een klaarlicht verschiet.
Met vrouw en zoon had hij gebroken,
voor beiden voortaan doof en blind.
Er stond een zwarte roos ontloken
in zijn leeg hart.

Toen stak de wind
de westewind op en het aangaan
van de Noordzee kwam door en riep
hem bij zijn naam en wou verstaan zijn
eer zijn hoogtij voorgoed verliep.
Hij riep ‘ik kom eraan’ en lopend
brak hij in een wild zingen uit,
een zang van hopen en wanhopen,
van eeuwigheid, van eenzaamheid.

ZWERVERSLIEFDE

Laten wij maar zacht zijn voor elkander, kind –
want, o de maatloze verlatenheden,
die over onze moegezworven leden
onder de sterren waaien in de oude wind.

O, laten wij maar zacht zijn, en maar niet
het trotste hoge woord van liefde spreken,
want hoeveel harten moesten daarom breken
onder de wind in hulpeloos verdriet.

Wij zijn maar als de blaren in de wind
ristelend langs de zoom van oude wouden,
en alles is onzeker, en hoe zouden
wij weten wat alleen de wind weet, kind –

En laten wij omdat wij eenzaam zijn
nu onze hoofden bij elkander neigen,
en wijl wij samen in ’t oude waaien zwijgen
binnen een laatste droom gemeenzaam zijn.

Veel liefde ging verloren in de wind,
en wat de wind wil zullen wij nooit weten;
en daarom – voor we elkander weer vergeten –
laten wij zacht zijn voor elkander, kind.

Adriaan Roland Holst (23 mei 1888 – 5 augustus 1976)

De Zweedse schrijver Pär Fabian Lagerkvist werd geboren in Växjö op 23 mei 1
891 – Stockholm, 11 juli 1974) was een Zweedse schrijver en dichter die in 1951 de Nobelprijs ontving. Enkele bekende boeken van Lagerkvist zijn Ångest, Barabbas en Dvärgen (De Dwerg) waarmee hij in 1944 internationaal doorbrak. Vanaf 1940 was Lagerkvist lid van de Zweedse Academie, op zetel 8. Pär Fabian Lagerkvist is de vader van Bengt Lagerkvist. In 1951 ontving hij de Nobelprijs voor literatuur.l

Uit: Guest of Reality

“In the winter, after she’d had to take to bed, the old woman slowly dwindled away. She left them gradually, no longer saw them so clearly and couldn’t quite follow when they talked to her. She couldn’t follow the work on the farm either; sometimes she asked, wanted to know about this or that, but when they told her it was if she hadn’t heard. Once, one evening, she’d asked where she was. And when they told her she was in the little side room she was astonished; she’d thought the room was a lot bigger.

They wrote and told them things of this kind in the note that came with the milk. It came early every morning with a few lines from them. It was a cold winter and the note was always frozen; Mother had to breathe on it before she could unfold it without spoiling the writing. She went out more and more often, and towards the end she stayed there. She and the old man, her father, were the ones who always kept watch by the dying woman. He sat over by the window and read out of the Bible. She looked after her, crept quietly in and out of the door, bent down to hear when she whispered what she wanted. The old man could no longer hear her. But she whispered to Mother that she could hear what he read. So he sat there all the time and went on. The snow lay in drifts high up against the windows; in other places the earth was bar and several fruit trees were killed by the frost that winter.”

Pär Fabian Lagerkvist (23 mei 1891 – 11 juli 1974)

De Nederlandse schrijfster Lydia Rood werd geboren op 23 mei 1957 in Velp. Ze studeerde Spaans aan de Universiteit van Amsterdam en journalistiek in Utrecht; in 1988 haalde ze haar doctoraaldiploma Spaanse taal- en letterkunde. Ze was redacteur en eindredacteur bij de Volkskrant; in 1991 koos ze ervoor om schrijver te worden, maar ze bleef af en toe voor verschillende kranten en tijdschriften schrijven. Zij debuteerde met Een geheim pad naar gisteren in 1982. Rood schrijft zowel voor volwassenen als voor de jeugd.

Uit: Sprong in de leegte

“Ik stond in een winkel naar een tas te kijken, echt de afschuwelijkste glimtas die ik ooit gezien had, met een verschroomde ketting om hem mee aan je schouder te hangen. Er stond een jongen naast me, en opeens grist hij die tas van de standaard en loopt ermee naar de kassa. Lekker bot, dacht ik, en ik draai me om en loop de winkel uit. Komt hij me achterna met grote, nonchalante passen, alsof hij me maar toevallig inhaalt, en als hij naast me is kijkt hij opzij en hij houdt een plastic zak omhoog en haalt de tas eruit.
‘Voor jou’ zei hij, en ik begon te lachen. ‘Nee eerlijk,’ zei hij, ‘voor jou.’
‘Echt niet,’ zei ik, want zo praten ze, en hij natuurlijk: ‘Echt wel.’”

Lydia Rood (Velp, 23 mei 1957)

Arthur Conan Doyle, Alfonsina Storni, Anne de Vries, Kees Winkler

De Britse schrijver Sir Arthur Ignatius Conan Doyle werd geboren in Edinburgh op 22 mei 1859. In 1890 specialiseerde Conan Doyle zich in Wenen in de oogheelkunde en verhuisde in 1891 naar Londen waar hij een praktijk opzette als oogarts, hoewel hij daar weinig patienten meer heeft behandeld. Conan Doyle was daarnaast een fervent sporter. Hij speelde cricket, bokste met overtuiging en stond, ongebruikelijk voor zijn tijd, in Zwitserland op ski’s (een sport die hij in Noorwegen had leren kennen). Als beginnend arts was Conan Doyle reeds begonnen met het schrijven van verhalen. In 1887 verscheen A Study in Scarlet, waarin Sherlock Holmes voor het eerst zijn opwachting maakte. De verhalen rond Holmes (Bakerstreet 221b), verschijnende in het tijdschrift The Strand, betekenden een belangrijke vernieuwing van het genre en werden in korte tijd zeer populair. De druk, die dit legde op Conan Doyle, maakte dat zijn personage hem ernstig dwars ging zitten. In november 1891 schreef hij aan zijn moeder: ‘Ik denk erover Holmes te doden… zodat hij voor eens en altijd verdwenen is. Hij leidt mijn gedachten af van betere dingen’. In december 1893 gebeurde dit ook, in het verhaal The Final Problem, waarin Holmes en zijn aartsvijand Professor Moriarty gezamenlijk in de Reichenbachwaterval in Zwitserland vallen en kennelijk omkomen. Zijn lezers pikten dit echter niet en Holmes keerde als kennelijke overlever van het drama bij de watervallen terug in menig verhaal

Uit: The Return of Sherlock Holmes

“It can be imagined that my close intimacy with Sherlock Holmes had interested me deeply in crime, and that after his disappearance I never failed to read with care the various problems which came before the public, and I even attempted more than once for my own private satisfaction to employ his methods in their solution, though with indifferent success. There was none, however, which appealed to me like this tragedy of Ronald Adair. As I read the evidence at the inquest, which led up to a verdict of wilful murder against some person or persons unknown, I realized more clearly than I had ever done the loss which the community had sustained by the death of Sherlock Holmes. There were points about this strange business which would, I was sure, have specially appealed to him, and the efforts of the police would have been supplemented, or more probably anticipated, by the trained observation and the alert mind of the first criminal agent in Europe. All day as I drove upon my round I turned over the case in my mind, and found no explanation which appeared to me to be adequate. At the risk of telling a twice-told tale I will recapitulate the facts as they were known to the public at the conclusion of the inquest.”

Arthur Conan Doyle (22 mei 1850 – 7 juli 1930)

De Argentijnse dichteres Alfonsina Storni werd geboren in Sala Capriasca, Zwitserland op 22 mei 1892. Op vierjarige leeftijd verhuisde ze met haar ouders wegens economische omstandigheden naar Argentinië, waar ze woonde in Rosario, Santa Fe en Buenos Aires. Ze publiceerde in zeven dichtbundels, een Antología poética in 1938 en een boek met poëzie in de vorm van proza, Poemas de amor. Ziek door kanker, pleegde ze zelfmoord door zich te verdrinken in zee bij Mar del Plata op 25 oktober 1938, nadat ze naar La Nación haar laatste gedicht had verstuurd “Voy a dormir”.

Am Going to Sleep

Teeth of flowers, hairnet of dew,
hands of herbs, you, perfect wet nurse,
prepare the earthly sheets for me
and the down quilt of weeded moss.

I am going to sleep, my nurse, put me to bed.
Set a lamp at my headboard;
a constellation; whatever you like;
all are good: lower it a bit.

Leave me alone: you hear the buds breaking through . . .
a celestial foot rocks you from above
and a bird traces a pattern for you

so you’ll forget . . . Thank you. Oh, one request:
if he telephones again
tell him not to keep trying for I have left . . .

Lighthouse in the Night

The sky a black sphere,
the sea a black disk.

The lighthouse opens
its solar fan on the coast.

Spinning endlessly at night,
whom is it searching for

when the mortal heart
looks for me in the chest?

Look at the black rock
where it is nailed down.

A crow digs endlessly
but no longer bleeds.

Alfonsina Storni (22 mei 1892 – 25 oktober 1938)

De Nederlandse schrijver en onderwijzer Anne de Vries werd geboren op 22 mei 1904. Hij werd vooral bekend door een tweetal streekromans over de Drentse jongen Bartje. Zijn jeugd bracht de Vries hij door op een oude boerderij die eenzaam was gelegen in het veld bij Assen. Als scholier schreef hij berichtjes voor de Asser Courant die hem twee kwartjes per stuk opleverden. Ook schreef hij eens een kerstverhaal dat een rijksdaalder waard was. Uit heimwee naar zijn Drentse geboortegrond schreef hij zijn eerste boekjes in zijn latere woonplaats Zeist. Daar schreef hij ook het boek Bartje dat niet lang daarna een begrip werd. Naar eigen zeggen mag dit boek niet gezien worden als een autobiografie.

Uit: De storm steekt op

“Het kwam misschien door de storm dat Frits op die morgen in Maart 1942 baldadiger was dan ooit. Die joelde nog door zijn hoofd, nadat hij zich als de leider van een troep schreeuwerige buitenjongens op de fiets naar de stad had laten blazen, die raasde ze allen door het bloed en bracht ze tot een wilde stoeipartij op het schoolplein. Maar plotseling viel er een stilte en ze groepten samen, want ze zagen meneer Muys komen, het kleine driftige Muysje met zijn glinsterbril en zijn geitenbaardje, leraar Duits en Geschiedenis, ook wel genoemd ‘de Afrikaan’. Hij was een paar weken ziek geweest en niemand wist precies wat hem gescheeld had; sommigen zeiden ‘bronchitis’ en anderen ‘overspannen’. De meesten waren overtuigd van het laatste en nauwelijks was de leraar de stoep op, of Frits kwam met een overmoedig plan voor de dag. Ze moesten het die lelijke Afrikaan vandaag zo lastig maken, dat hij morgen weer op zijn bed zou liggen.

De anderen schrokken er van, dat zag hij wel, maar toch was er niemand die protesteerde. Voor Muys durfde niemand het op te nemen, want hij ging door voor een Moffenknecht en landverrader. De andere leraren waren allemaal ‘goed’ en dat merkte je dagelijks.”

Anne de Vries (22 mei 1904 – 29 november 1964)

De Nederlandse dichter Kees Winkler werd op 22 mei 1927 in Hoorn geboren. Winkler studeerde medicijnen en was in zijn studietijd redacteur van het studentenblad Propria Cures. Kees Winkler werkte na zijn artsexamen als bibliothecaris bij het herseninstituut aan de Universiteit van Amsterdam. Kees Winkler debuteerde in 1960 met de bundel “Tussen twee oorlogen”. Hierna verscheen nog een elftal bundels. Winkler schreef vooral over het alledaagse leven. Zijn poëzie werd in 1997 gebundeld in zijn “Verzamelde gedichten”. In 1985 stelde Kees Winkler de bloemlezing “Liefde is het enige; de honderd mooiste liefdesgedichten na 1945” samen. In 1972 kreeg Winkler de Henriette Roland Holst-prijs voor zijn poëzieoeuvre. Kees Winkler overleed in april 2004 in Amsterdam op 76-jarige leeftijd. De laatste jaren van zijn leven leed Winkler aan de ziekte van Parkinson.

September

Mijn hemel de rozen verwelken
de treurwilg staat al op nul
aanschouw het zéro van de kelken
mijn hemel wat ben ik een sul

Ik had van de roos moeten plukken
meeldraden uit moeten zeven
alleen om een kwestie van bukken
verspeel ik de winst van een leven

Bij de rozenhof in het Vondelpark
staat stil de tuinman met zijn hark
en ziet de bloemen kwijnen

Geven wij elk het zijne
de dichter staat voor zijn sonnet
een tuinman voor het rozenbed

De dichter en de dood

Ik peuter maar wat en ik mier
aan gindse wilgen hangt mijn lier
onbereikbaar voor de hand
in ’t bekende polderland.

Ik peuter wat en mier verder
in de woestijn is geen herder
de wolf in schaapskleren gehuld
huilt, doch de jager brult

Brult tegen de karavaan
die verder trekt naar Ispahan
brult vanwege de vette kamelen
en de ruiters die ze bevelen

Eén raakt achter, wordt verslonden
wolven vechten om de botten
de karavaan is niet te stoppen
de enkeling gaat snel te gronde.

Kees Winkler (22 mei 1927 – 1 april 2004)

Georg Trakl werd op 3 februari 1887 in het conducteurshuis aan de Waagplatz 2 in Salzburg geboren. Zijn vader, Tobias Trakl, was een handelaar in ijzerwaren en zijn moeder, die ook psychische problemen had, was Maria Catharina Trakl, (meisjesnaam Halik). Voorts had hij nog drie broers en drie zussen. Margarethe (doorgaans Grethe genoemd) stond hem het naast, zelfs zodanig dat sommigen een incestueuze verhouding vermoeden. Zijn jeugd bracht hij door in Salzburg. Vervolgens bezocht hij van 1897 tot 1905 het humanistische gymnasium. Om toch een academische opleiding te kunnen volgen, werkte hij tot 1908 in de praktijk bij een apotheker. Sommigen vermoedden dat hij dit vooral deed om zichzelf opiaten te kunnen verschaffen. Bij het uitbreken van WO I werd Trakl als medicus naar het front in Galicië (heden ten dage in Oekraïne en Polen) gestuurd. Zijn gemoedsschommelingen leidden tot geregelde uitbraken van depressie, die verergerd werden door de afschuw die hij voelde voor de verzorging van de ernstig verwonde soldaten. De spanning en druk dreven hem ertoe een suïcidepoging te ondernemen, welke zijn kameraden nochtans verhinderden. Hij werd in een militair ziekenhuis opgenomen in Kraków, alwaar hij onder strikt toezicht geplaatst werd.Trakl verzonk daar in nog zwaardere depressies en schreef Ficker om advies. Ficker overtuigde hem ervan dat hij contact moest opnemen met Wittgenstein, die inderdaad op weg ging na Trakls bericht te hebben ontvangen. Op 4 november 1914, drie dagen voordat Wittgenstein aan zou komen, overleed hij echter aan een overdosis cocaïne

Paul Celan werd onder de naam Paul Antschel op 23 november 1920 geboren in Czernowitz, toentertijd de hoofdstad van de Roemeense Boekovina, nu behorend bij de Oekraïne. Paul Celans ouders waren Duitssprekende joden die hun zoon joods opvoedden en hem naar Duitse christelijke scholen stuurden. In 1942 werden Celans ouders door de Duitse bezetter naar een werkkamp gedeporteerd en daar vermoord. Hijzelf wist aanvankelijk onder te duiken, maar moest vanaf juli 1942 in een werkkamp dwangarbeid verrichten. Celan overleefde de oorlog. Via Boekarest en Wenen vestigde Celan zich in 1948 in Parijs. Daar was hij werkzaam als dichter, vertaler en doceerde hij aan de prestigieuze Ecole Normale Supérieure. Vermoedelijk op 20 april 1970 beëindigde hij zijn leven zelf door in de Seine te springen.

Simon Vestdijk (Harlingen, 17 oktober 1898 – Utrecht, 23 maart 1971) was een Nederlands romancier, dichter, essayist en vertaler. Zijn jeugd te Harlingen en Leeuwarden beschreef hij later in de Anton Wachter-cyclus. Van jongs af aan logeerde hij regelmatig bij zijn grootouders in Amsterdam, waar hij zich in 1917 aan de Universiteit van Amsterdam inschrijft als student in de medicijnen. Tijdens zijn studie die van 1917 tot 1927 duurde, leerde hij Jan Slauerhoff kennen.Tot 1932 is hij als arts in praktijken door heel Nederland werkzaam. In 1932 volgt zijn officiële schrijversdebuut met de uitgave van de bundel Verzen in De Vrije Bladen. Doorslaggevend voor Vestdijks uiteindelijke keuze voor de literatuur is zijn ontmoeting in 1932 met Eddy Du Perron en Menno ter Braak. Deze ontmoeting had tot resultaat dat hij redactielid werd van het tijdschrift Forum Kort daarop, in 1933, wordt zijn eerste novelle, De oubliette, uitgegeven. In hetzelfde jaar schrijft hij Kind tussen vier vrouwen, dat, eerst geweigerd door de uitgever, later de basis zal vormen voor de eerste drie delen van de Anton Wachter-romans. In 1951 ontvangt Vestdijk de P.C. Hooftprijs voor zijn in 1947 verschenen roman De vuuraanbidders. In 1957 wordt hij voor het eerst door het PEN-centrum voor Nederland voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Literatuur, die hij echter nooit zal krijgen. Op 20 maart 1971 wordt hem de Prijs der Nederlandse Letteren toegekend, maar voor hij deze kan ontvangen overlijdt hij op 23 maart te Utrecht op 72-jarige leeftijd. Vestdijk was auteur van ca. 200 boeken. Vanwege deze enorme productie noemde de dichter Adriaan Roland Holst hem ‘de man die sneller schrijft dan God kan lezen’. Andere belangrijke boeken van Simon Vestdijk zijn: “Kind van stad en land” (1936), “Meneer Visser’s hellevaart” (1936), “Ierse nachten” (1946), “De toekomst de religie” (1947), “Pastorale 1943” (1948), “De koperen tuin” (1950), “Ivoren wachters” (1951), “Essays in duodecimo” (1952) en “Het genadeschot” (1964).

Thomas Mann, de jongere broer van Heinrich Mann, werd geboren op 6 juni 1875 in Lübeck. Hij was de tweede zoon van de graankoopman Thomas Johann Heinrich Mann welke later één van de senatoren van Lübreck werd. Zijn moeder Julia (geboren da Silva-Bruhns) was Duits-Braziliaans van Portugees Kreoolse afkomst. In 1894 debuteerde Thomas Mann met de novelle “Gefallen”. Toen Thomas Mann met 21 jaar eindelijk volwassen was en hem dus geld van zijn vaders erfenis toestond – hij kreeg ongeveer 160 tot 180 goldmark per jaar – besloot hij dat hij genoeg had van al die scholen en instituties en werd onafhankelijk schrijver. Kenmerkend voor zijn stijl zijn de ironie, de fenomenale taalbeheersing en de minutieuze detailschildering. Manns reputatie in Duitsland was sterk wisselend. Met zijn eerste roman, Buddenbrooks (1901), had hij een enorm succes, maar door zijn sceptische houding tegenover Duitsland na de Eerste Wereldoorlog veranderde dit volledig. Stelde hij zich tot aan de jaren twintig apolitiek op (Betrachtungen eines Unpolitischen, 1918), meer en meer raakte hij bij het Politiek gebeuren betrokken. Zijn afkeer van het nationaal socialisme groeide, zijn waarschuwingen werden veelvuldiger en heftiger. In 1944 accepteerde hij het Amerikaanse staatsburgerschap. Tussen 1943 en 1947 schreef Mann Doktor Faustus (zie Faust), de roman van de ‘Duitse ziel’ in de gecamoufleerd geschilderde omstandigheden van de 20ste eeuw. In 1947 bezocht hij voor het eerst sinds de Oorlog Europa, twee jaar later pas Duitsland. In 1952 vertrok hij naar Zwitserland. Op 12 augustus 1955 stierf hij in Zürich. Twintig jaar na zijn dood, in aug. 1975, is zijn literaire nalatenschap geopend: dagboekaantekeningen van 15 maart 1933 tot 29 juli 1955, alsmede notities uit de jaren 1918 tot en met 1921.Belangrijke werken zijn: Der Zauberberg, Der Tod in Venedig, Dokter Faustus , Joseph und seine Brüder en Die Bekenntnisse des Hochstaplers Felix Krull

De Nederlandse dichter Jakobus Cornelis Bloem werd geboren op 10 mei 1887 in Oudshoorn. Bloem stamde uit een stijlvolle, patricische familie. Op 12 mei 1921 verscheen eindelijk Het verlangen, vooral dank zij de krachtdadige hulp van zijn vriend Jan van Krimpen, die ook de typografie verzorgde In 1925 ontmoette Bloem de 19-jarige Clara Eggink. Het volgende jaar trouwden zij. Vrijwel tegelijk met de geboorte van hun zoon Wim op 8 september 1927 werd Bloem ontslagen bij de NRC. In mei 1928 werd Bloem benoemd tot griffier aan het kantongerecht De Lemmer, uit welk ‘Friesch Cayenne’ hij in 1931 werd overgeplaatst naar Breukelen. Afgezien van kleine opflakkeringen in 1924/25 en 1929 (samen vijf verzen), duurde het tot 1930 voor hij weer ‘aan de schrijverij’ raakte. Dit resulteerde in het jaar daarop in de bundel Media vita. Tussen 1934 en 1937, maar vooral in dat laatste jaar, schreef Bloem de verzen die uitkwamen als De nederlaag. Zijn Verzamelde gedichten verschenen in 1947, al spoedig enige malen herdrukt, en daarmee kwam eindelijk ook de officiële erkenning van zijn dichterschap: Constantijn Huygens-prijs (1949), P.C. Hooftprijs (1952), en ten slotte de grote Prijs der Nederlandse Letteren (1965). Na een langdurige ziekte die hem volstrekt hulpbehoevend maakte, overleed Bloem op 10 augustus 1966. Hij werd begraven in Paasloo (Overijssel).

Rilke werd op 4 december 1875 geboren in Praag. Hij had al naam gemaakt als dichter met zijn bundels Das Stundenbuch en Das Buch der Bilder, toen hij de literaire wereld versteld deed staan en wereldfaam verwierf met de publicatie van zijn twee delen Neue Gedichte in 1907 en 1908. Hij verzamelde daarin het beste werk uit een van zijn vruchtbaarste periodes, die hij grotendeels doorbracht in Parijs. Rilke was daar diep onder de indruk gekomen van Rodin, bij wie hij een tijdlang in dienst was als particulier secretaris. Rodin, zei hij later, had hem leren kijken. Dit kijken kwam neer op intense concentratie, om het mysterie te kunnen zien ‘achter de schijnbare werkelijkheid’. Latere en rijpere werken als Duineser Elegien (1912-1923) en het ronduit schitterende Die Sonette an Orfeus (1924) illustreren Rilkes metafysische visie op het onzegbare, dat haar verwoording vindt in een hermetische muzikale taal. Op 29 december 1926 overlijdt Rilke in het sanatorium in Val-Mont aan de gevolgen van leukemie. Enkele dagen later wordt hij, overeenkomstig zijn wens, begraven op het kerkhof van Raron.

K.P. Kavafis werd als kind van Griekse ouders, afkomstig uit Konstantinopel, geboren in 1863 in Alexandrië (tot vandaag een Griekse enclave) waar hij ook het grootste deel van zijn leven woonde en werkte. Twee jaar na de dood van zijn vader verhuist het gezin in 1872 naar Engeland om na een verblijf van vijf jaar naar Alexandrië terug te keren. Vanwege ongeregeldheden in Egypte vlucht het gezin in 1882 naar Konstantinopel, om na drie jaar opnieuw naar Alexandrië terug te gaan. In de jaren die volgen maakt Kavafis reizen naar Parijs, Londen en in 1901 zijn eerste reis naar Griekenland, in latere jaren gevolgd door nog enkele bezoeken. Op de dag van zijn zeventigste verjaardag, in 1933 sterft Kavafis in Alexandrië. De roem kwam voor Kavafis pas na zijn dood, dus postuum. Deels is dat toe te schrijven aan zijn eigen handelswijze. Hij was uiterst terughoudend met de publicatie van zijn gedichten, liet af en toe een enkel gedicht afdrukken in een literair tijdschrift, gaf in eigen beheer enkele bundels met een stuk of twintig gedichten uit en het merendeel van zijn poëzie schonk hij op losse bladen aan zijn beste vrienden.