De Vlaamse schrijver en dichter  Willem Elsschot pseudoniem van Alfons-Jozef de Ridder)werd in Antwerpen geboren op 7 mei 1882. (Hij studeerde in Antwerpen onder meer aan de Antwerpse gemeenteschool in de Van Maerlantstraat, het atheneum en het Hoger Handelsinstituut, maar maakte zijn studies aan het atheneum niet af. Op het atheneum kreeg hij o.a. les van Pol de Mont en kwam zijn liefde voor de literatuur tot bloei. Hij oefende verschillende beroepen uit: niet enkel in Antwerpen en Brussel maar ook in Parijs en Rotterdam.

Vanaf 1912 werkte De Ridder voor het tijdschrift La Revue Continentale Illustrée, dat eigendom was van zijn vriend Jules Valenpint die model stond voor het personage Boorman. Tijdens de WO I ging dit tijdschrift door de economische omstandigheden in België op de fles.

Elsschot hield niet van de reclamewereld. Vlak voor zijn dood in 1960 formuleerde hij het als volgt: “Niet alleen walg ik van de reclame, maar ook van de commercie in het algemeen. En ik heb Lijmen geschreven omdat ik er op een of andere manier van af moest komen. Ik moest wel reclame bedrijven, want van mijn pen heb ik nooit kunnen leven.”

“Ik herinner mij niet precies meer hoe en wanneer de vreemdeling in huis gekomen is, maar hij loopt hier nu voortdurend rond. Zeker heb ik zijn aanwezigheid in ’t begin niet opgemerkt en zat hij boven als ik beneden was. Nu echter ontmoet ik hem op de trap, bots in de gang tegen hem aan en zit tegenover hem aan tafel, want hij eet nu ook mee. Mijn oudste dochter, die hem in huis heeft gehaald, zit naast hem. Zij zijn beiden op de Handelsschool en ik geloof dat hij in ’t begin kwam om met haar te blokken. Hij was zwak in de Fransche taal en zij in Staathuishoudkunde en zij zouden trachten elkander te helpen. Ik heb toen tenminste zoo iets gehoord.

Het is een lange, beleefde Pool die zijn hielen tegen elkander klapt bij ’t begroeten en die bij ’t komen en ’t heengaan mijn vrouw een handkusje geeft. Zoo ongeveer drukten wij, als jongens, de lippen op het heilig sakrament. Ik heb haar al eens gevraagd of Bennek, want dat is zijn voornaam, hare hand werkelijk kust en zij zegt dat het tusschen kussen en niet kussen in is: aanraken zonder nat te maken.”

 
Het Huwelijk
 
Toen hij bespeurde hoe de nevel van de tijd
in d’ogen van zijn vrouw de vonken uit kwam doven,
haar wangen had verweerd, haar voorhoofd had doorkloven
toen wendde hij zich af en vrat zich op van spijt.
 
Hij vloekte en ging te keer en trok zich bij de baard
en mat haar met de blik, maar kon niet meer begeren,
hij zag de grootse zonde in duivelsplicht verkeren
en hoe zij tot hem opkeek als een stervend paard.
 
Maar sterven deed zij niet, al zoog zijn helse mond
het merg uit haar gebeente, dat haar toch bleef dragen.
Zij dorst niet spreken meer, niet vragen of niet klagen,
en rilde waar zij stond, maar leefde en bleef gezond.
 
Hij dacht: ik sla haar dood en steek het huis in brand.
Ik moet de schimmel van mijn stramme voeten wassen
en rennen door het vuur en door het water plassen
tot bij een ander lief in enig ander land.
 
Maar doodslaan deed hij niet, want tussen droom en daad
staan wetten in de weg en praktische bezwaren,
en ook weemoedigheid, die niemand kan verklaren,
en die des avonds komt, wanneer men slapen gaat.
 
Zo gingen jaren heen. De kindren werden groot
en zagen dat de man die zij hun vader heetten,
bewegingsloos en zwijgend bij het vuur gezeten,
een godvergeten en vervaarlijke aanblik bood.

Willem Elsschot (7 mei 1882 – 31 mei 1960)

 

De Bengaalse dichter en schrijver Rabindranath Tagore werd op 7 mei 1861 tijdens de Britse koloniale overheersing van India geboren in een rijke brahmaanse familie, die in Calcutta (tegenwoordig: Kolkata) woonde. Tagore ontplooide een grote bedrijvigheid als literator, componist, sociaal hervormer, strever naar onafhankelijkheid en pedagoog. In 1901 stichtte hij te Bolpur, 180 km van Calcutta, de Santi-Niketanschool, die later uitgroeide tot universiteit. Door te schrijven over sociale en politieke onderwerpen streefde Tagore in zijn wereldbeschouwingen bewust naar een harmonische verbinding tussen de Westerse en Oosterse filosofieën, religies en culturen. Hij had een belangrijk aandeel in de bevrijding van India. Hij schiep een soort letterkunde die dichter bij het gesproken Bengaals lag dan men ooit daarvoor had geschreven. Hij schreef voornamelijk in het Bengaals, maar vertaalde zelf veel van zijn werken in het Engels.

Door les te geven in verschillende landen bezocht hij vaak Europa en Amerika, vooral nadat hij in 1913 de Nobelprijs voor de Literatuur toegekend had gekregen.

 

 

Mijn kind

 

Als ik je gekleurd speelgoed breng, mijn kind!
dan begrijp ik waarom er zulk kleurenspel is op wolken, op water,
en waarom bloemen veelvervig zijn
als ik gekleurd speelgoed geef aan jou, mijn kind.
Als ik zing om je te laten dansen,
dan weet ik waarlijk waarom er muziek is in de bladeren
en waarom de golven hun stemmenkoor zenden tot het hart der luisterende aarde
als ik zing om je te laten dansen.
Als ik zoetigheid breng in je gretige handjes,
dan weet ik waarom er honing is in de bloemenkelk
en waarom de vruchten heimelijk gevuld worden met zoet sap
als ik zoetigheid breng in je gretige handjes.
Als ik je gezichtje kus om je te doen lachen, mijn lieveling!
dan weet ik stellig wat de vreugde is,
die van de hemel stroomt in morgenlicht,
en wat het genot is dat de zomerkoelte aan mijn lichaam brengt
als ik je gezichtje kus om je te doen glimlachen.

 

 

 

“All men have poetry in their hearts, and it is necessary for them, as much as possible, to express their feelings. For this they must have a medium, moving and pliant, which can refreshingly become their own, age after age. All great languages undergo change. Those languages which resist the spirit of change are doomed and will never produce great harvests of thought and literature. When forms become fixed, the spirit either weakly accepts its imprisonment or rebels. All revolutions consists of the “within” fighting against invasion from “without”… All great human movements are related to some great idea.”

 

 

 

Rabindranath Tagore (7 mei 1861 – 7 augustus 1941)

 

De Duitse dichter en schrijver Volker Braun werd geboren op 7 mei 1939 in Dresden. In hhet begin weerspiegelde zijn werk het enthousiasme voor de opbouw van een socialitische staat. In de jaren zestig werkte hij op uitnodiging van Helene Weigel als dramaturg bij het Berliner Ensemble. Na de Praagse Lente werd hij steeds kritischer ten aanzien van het leven in het socialisme en van de mogelijkheden tot hervormingen. Dat leidde tot een versterkte interesse voor hem van de Stasi, de geheime dienst van de DDR. Na de hereniging van Duitsland onderzocht hij kritisch de redenen voor het mislukken van de DDR.

 

 

Der 9. November

 

Das Brackwasser stachellippig, aufgeschnittene Drähte

Lautlos, wie im Traum, driften die Tellerminen

Zurück in den Geschirrschrank. Ein surrealer Moment:

Mit spitzem Fuß auf dem Weltriß, und kein Schuß fällt.

Die gehetzte Vernunft, unendlich müde, greift

Nach dem erstbesten Irrtum … Der Dreckverband platzt.

Leuchtschriften wandern okkupantenhaft bis Mitte.

    BERLIN

NUN FREUE DICH, zu früh. Wehe, harter Nordost.

 

 

 

Aus dem dogmatischen Schlummer geweckt

 

Hast du die Nacht genutzt? – Ich übte mich

In der Erwartung. – Wessen? – Kennst du auch

Den süßen Schmerz: die Unbekannte lieben? –

Die unbekannte Tat? – Wie? – Wovon sprichst du? –

Die Adern sprangen fast in meinem Fleisch.

Wie bin ichs müd, den Markusplatz zu queren. –

Du träumst, nicht wahr, du träumst mit Konsequenz. –

Und auf den Straßen weht die Transparenz.

 

 

 

Volker Braun (Dresden, 7 mei 1939)

 

De Amerikaanse dichter en politicus Archibald MacLeish werd geboren op 7 mei 1892 in Glencoe, Illinois. In 1917 publiceerde hij zijn eerste bundel. Hij werkte eerst als advocaat en uitgever van het tijdschrift The New Republic, maar koos toen toch voor een loopbaan als schrijver. In 1923 verhuisde hij met zijn vrouw naar Parijs, waar destijds het centrum lag van de Amerikaanse moderne literatuur. MacLeish kwam zo in de kring van de Lost Generation  terecht, en van de bannelingengemeenschap rondom Gertrude Stein en Ernest Hemingway. In 1928 keerde hij terug naar de VS.

 

Two Poems from the War

 

I

Oh, not the loss of the accomplished thing! 
Not dumb farewells, nor long relinquishment 
Of beauty had, and golden summer spent, 
And savage glory of the fluttering 
Torn banners of the rain, and frosty ring 
Of moon-white winters, and the imminent 
Long-lunging seas, and glowing students bent 
To race on some smooth beach the gull’s wing:

Not these, nor all we’ve been, nor all we’ve loved, 
The pitiful familiar names, had moved 
Our hearts to weep for them; but oh, the star 
The future is! Eternity’s too wan 
To give again that undefeated, far, 
All-possible irradiance of dawn.

 

 

 

An Eternity

There is no dusk to be, 
        There is no dawn that was, 
Only there’s now, and now, 
        And the wind in the grass.

Days I remember of 
        Now in my heart, are now; 
Days that I dream will bloom 
        White the peach bough.

Dying shall never be 
        Now in the windy grass; 
Now under shooken leaves 
        Death never was.

 

 

 

 

Archibald MacLeish (7 mei 1892 – 20 april 1982)

 

De Spaanse schrijfster Almudena Grandes Hernández werd geboren op 7 mei 1960 in Madrid. Grandes studeerde geografie en geschiedenis. Al haar eerste roman Lulu werd in twintig talen vertaald en een internationale bestseller. Dat lukte ook met haar roman Malena. Voor haar werk tot nu toe on
tving zij de Premio Julián Besteiro.

 

Uit:  Luftschlösser  (Castillos de cartón, vertaald door Sabine Giersberg)

 

 Die Drei ist eine ungerade Zahl.

«Es ist für dich, Maria José ¼ Jaime González.» Obwohl ich nun schon seit mehr als fünfzehn Jahren in der Abteilung  arbeitete,  hatte  ich  noch  immer  keine  eigene Sekretärin.  Ich  teilte  mir  Lorena,  eine  junge,  zerstreute Frau, die sich aber immerhin bemühte, mit Julián, einem schweigsamen Doktor der Kunstgeschichte, der auf spanische Bildhauerei des Barock – vor allem Alonso Berruguete – spezialisiert war. Genau wie ich nahm auch er mehr oder weniger alles entgegen, was hereinkam, nur dass er darunter litt. Bei mir war das anders, mir war es inzwischen gleich, ob mich der Zufall oder die Notwendigkeit an diesen Ort geführt hatte. Die Firma hatte mich als Expertin für zeitgenössische Malerei angestellt, doch ich verbrachte meine Zeit damit, Juwelen aus der Epoche Isabellas, Sekretäre, französische Bronzen aus dem 18. Jahrhundert und dergleichen mehr zu schätzen. Ich hatte eigentlich Malerin werden wollen, aber zu spät bemerkt, dass ich nicht genügend Talent dafür besaß. So etwas bemerkt man immer zu spät, und dann bleibt kein Raum mehr, etwas Neues zu entdecken. Als ich mit dem Malen aufhörte, war ich zweiundzwanzig, aber es hat Jahre gedauert, bis ich mich wieder so alt fühlte wie damals.

«Stell ihn durch.»

 

 

 

Almudena Grandes (Madrid, 7 mei 1960 )

 

De Duitse schrijver Christoph Marzi werd geboren op 7 mei 1970 in Mayen. Hij studeerde economie in Mainz en woont tegenwoordig in Saarbrücken. Nadat hij verschillende korte verhalen had gepubliceerd verscheen in 2004 zijn romandebuut Lycidas dat een enorm succes werd. In 2005 volgde het vervolg Lilith, en de trilogie werd in 2006 afgesloten met Lumen.

 

Uit: Lilith

 

THE TIMES THEY ARE A-CHANGING’

Die Welt ist gierig, und manchmal verschwinden Menschen in ihrem Schlund, ohne jemals wieder gesehen zu werden. Emily Laing war sechzehn, als ihre beste Freundin Aurora Fitzrovia gemeinsam mit Master Micklewhite, dem sie bei Nachforschungen in einer dringlichen Angelegenheit zur Hand gehen musste, vom Angesicht der Erde verschwand. Es gab keinen Brief und auch keinen Hilferuf, keine Zeugen und nicht den geringsten Hinweis. Während ihrer Rückreise aus Konstantinopel widerfuhr den beiden Schreckliches, und als der menschenleere Orient-Express im Bahnhof Elephant & Castle einfuhr, da kündete nurmehr ein verwüstetes Abteil von dem Schicksal, das sie uns entrissen hatte. Fassungslos standen das Mädchen und ich auf dem Bahnsteig inmitten einer aufgeregten Menschenmenge. In den Gesichtern spiegelten sich Entsetzen und Verzweiflung. Jeder der hier Anwesenden hatte das mysteriöse Verschwinden eines geliebten Menschen zu beklagen. Keiner konnte sich erklären, was während der Fahr
t von Frankreich nach Britannien geschehen war. Nicht ein einzi- ger Fahrgast war mehr aufzufinden gewesen. Spurlos verschwunden waren die Menschen, die in der uralten Metropole von Paris noch die Abteile gefüllt hatten. So fing es an. An einem Tag im Winter. »Was glauben Sie, Wittgenstein«, fragt das Mädchen, »werden wir sie finden?« Emily Laing, der ich einst am Fuße der großen Rolltreppe in der Tottenham Court Road begegnet war, sitzt mir gegenüber in dem luxuriösen Abteil des Zuges, der uns fortbringen wird. Fort aus der Stadt der Schornsteine.

 

 

 

Christoph Marzi (Mayen, 7 mei 1970)

 

De Franse schrijver en essayist Joseph Joubert werd geboren in Montignac op 7 mei 1754. Joubert schreef eigenlijk zeer weinig en heeft tijdens zijn leven nooit een werk uitgegeven. Het enige wat hij deed was zijn gedachten voor zichzelf neerpennen. Jouberts aantekeningen waren reflecties over uiteenlopende zaken (de natuur van het menselijk wezen, literatuur, … ) en waren vaak geschreven in een aforistische stijl. Deze aantekeningen wekten de interesse van Chateaubriand, die na Jouberts dood een kleine selectie in omloop bracht onder de titel Recueil des Pensées de M. Joubert (Parijs, 1838). Dit werk werd in meer uitgebreide vorm opnieuw uitgegeven in 1842 onder de titel Pensées, Essais, Maximes et Correspondance de J. Joubert door Paul de Raynal, een neef van de auteur.

 

Citaten:

 

« Recevoir des bienfaits de quelqu’un est une manière plus sûre de se l’attacher que de l’obliger lui-même. La vue d’un bienfaiteur importune souvent, celle d’un homme à qui l’on a fait du bien est toujours agréable. Nous aimons notre ouvrage en lui. »

 

« Voulez-vous connaître le mécanisme de la pensée, et ses effets ? lisez les poètes. Voulez-vous connaître la morale, la politique ? lisez les poètes. Ce qui vous plaît chez eux, approfondissez-le : c’est le vrai. »

 

« On n’est moins ennemi de ceux qui nous haïssent que de ceux qui nous méprisent. »

 

 

Joseph Joubert (7 mei 1754 – 4 mei 1824)

 

 

De engelse dichter en schrijver Robert Browning werd geboren op 7 mei 1812 in Londen. Zijn vruchtbaarste periode als schrijver begon in 1841 met de publicatie van het dramatische gedicht Pippa Passes en duurde tot 1869 toen het laatste deel verscheen van The Ring And The Book.

De belangrijkste werken uit deze rijd zijn Dramtic Lyrics (1842) en Dramatic Romances And Lyrics (1845), waarin Browning de grondslag legt voor het genre van de dramatische monoloog.

 

Meeting at night

 

The gray sea and the long black land;

And the yellow half-moon large and low;

And the startled little waves that leap

In fiery ringlets from their sleep,

As I gain the cove with pushing prow,

And quench its speed i’ the slushy sand.

Then a mile of warm sea-scented beach;

Three fields to cross till a farm appears;

A tap at the pane, the quick sharp scratch

And blue spurt of a lighted match,

And a voice less loud, through its joys and fears,

Than the two hearts beating each to each!

 

 

In a gondola

 

The moth’s kiss, first!

Kiss me as if you made me believe

You were not sure, this eve,

How my face, your flower, had pursed

Its petals up; so, here and there

You brush it, till I grow aware

Who wants me, and wide ope I burst.

 

The bee’s kiss, now!

Kiss me as if you enter’d gay

My heart at some noonday,

A bud that dares not disallow

The claim, so all is render’d up,

Over your head to sleep I bow.

Robert Browning

De Poolse schrijver Stanisław Przybyszewski werd geboren op 7 mei 1868 in Łojewo. Przybyszewski ontwikkelde een groot interesse voor het satanisme en voor de filosofie van Friedrich Nietzsche en begon een bohème-leben. In die tijd behoorden Edvard Munch, August Strindberg en Richard Dehmel tot zijn vrienden. In 1895 werd hij medeoprichter van het tijdschrift Pan, maar hij publiceerde ook in Die Fackel van Karl Kraus. In 1899 publiceerde hij in Życie het programmatische manifest van de naturalistisch-symbolistische stroming Jong Polen, Confiteor.

Przybyszewski schreef in het begin in het Duits, later in het Pools.

Uit: Satans Kinder

„Gordon beugte sich weit vor und sah Ostap mit scharfen, unruhigen Augen an.

»Du mußt es tun, Ostap, jetzt darfst du nicht mehr wanken, du hast einmal zugesagt; jetzt ist es zu spät.«

Ostap sah ihn wie verständnislos an, besann sich aber und sagte:

»Nein, ich kann nicht! Verstehst du? ich kann nicht!«

Er wurde sehr bleich und sein Gesicht zuckte.

Gordon lehnte sich in seinem Stuhl zurück.

»Du mußt!« sagte er.

»Ich will nicht!« schrie Ostap rasend auf. »Ich will nicht! Bist du denn kein Mensch? Verstehst du nicht, daß es sich auch nebenbei um meinen Vater handelt? Verstehst du nicht: sobald er mir verrät, wie der Schrank geöffnet wird, wird er zum Mitschuldigen!«

Gordon lächelte.

»Wenn nichts weiter im Wege steht als ein Vater …«

»Was? Was meinst du damit!«

Gordon lächelte wieder.

»Du bist doch ein sonderbarer Mensch. Manchmal bist du scharfsinnig wie eine Lanzette und dann wieder sentimental, weich und lächerlich wie eine Jungfrau. Was heißt das eigentlich, Vater? Willst du mir mit dergleichen Gründen kommen? Du meinst wohl einen Herrn, der dich trotz seines und deines Willens erzeugt hat? Ha ha ha … Du hast ihn doch nicht darum gebeten, wie? Das Leben ist wohl kein solch übermäßiges Vergnügen – heh? Übrigens hab ich keine Lust zu philosophischen Disputen. Du mußt es tun und wirst es tun! Das ist ja lächerlich, das mit dem Vater! … Willst du Tee oder Grog haben?«

Ostap setzte sich hin und sah stumpf zu Boden.

Sie schwiegen lange.“

Stanisław Przybyszewski (7 mei 1868 – 23 november 1927)

De Nederlandse dichter en schrijver Willem Kloos werd geboren in Amsterdam op 6 mei 1859. Tijdens zijn studententijd leerde hij Jacques Perk kennen, wiens gedichten hij na Perks dood uitgaf. De inleiding die Kloos schreef bij deze uitgave (1882) is later gaan gelden als manifest van de Beweging van Tachtig. In 1880 debuteerde hij in het tijdschrift Nederland met het gedicht Rhodopis. Kloos’ gedichten uit de jaren 80 van de 19e eeuw zijn beïnvloed door de Engelse dichter Shelley. In 1885 richtte hij samen met Frederik van Eeden, Albert Verwey, Frank van der Goes en Willem Paap het tijdschrift De Nieuwe Gids op. In dit tijdschrift publiceerde Kloos een reeks literaire kronieken, die samen een beeld geven van zijn poëtica.

Zie ook mijn blog van 7 mei 2006.

Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten

Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten,
En zit in ’t binnenst van mijn ziel ten troon
Over mij zelf en ’t al, naar rijksgeboôn
Van eigen strijd en zege, uit eigen krachten.

En als een heir van donkerwilde machten
Joelt aan mij op en valt terug, gevloôn
Voor ’t heffen van mijn hand en heldere kroon:
Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten.

— En tóch, zo eindloos smacht ik soms om rond
Úw overdierb’re leên den arm te slaan,
En, luid uitsnikkende, met al mijn gloed

En trots en kalme glorie te vergaan
Op úwe lippen in een wilden vloed
Van kussen, waar ‘k niet langer woorden vond.

Doodgaan

I

De bomen dorren in het laat seizoen,
En wachten roerloos den nabijen winter…
Wat is dat alles stil, doodstil… ik vind er
Mijn eigen leven in, dat heen gaat spoên.

Ach, ‘k had zo graag heel, héél veel willen doen,
Wat Verzen en wat Liefde, — want wie mint er
Te sterven zonder dees? Maar wie ook wint er
Ter wereld iets door klagen of door woên?

Ik ga dan stil, tevreden en gedwee,
En neem geen ding uit al dat Leven meê
Dan dees gedachte, gonzende in mij om:

Men moet niet van het lieve Dood-zijn ijzen:
De dode bloemen komen niet weêrom,
Maar Ik zal heerlijk in mijn Vers herrijzen.

Willem Kloos  (6 mei 1859 – 31 maart 1938)

 

De Japanse schrijver Yasushi Inoue werd geboren op 6 mei 1907 in Asahikawa. Hij studeerde kunstgeschiedenis en geschiedenis in Tokio en Kyoto. Inoue schreef poëzie, essays, korte verhalen en romans. Zijn werk is veel vertaald en diverse keren verfilmd.

 

Uit: Der Stierkampf

 

„In der zweiten Hälfte Dezember gab die Neue-Osaka-Abendzeitung jeden Tag mit großen Lettern bekannt, daß vom zwanzigsten Januar des kommenden Jahres an drei volle Tage lang im Hanshin-Stadion Stierkämpfe veranstaltet werden sollten. Als die ersten Korrekturfahnen mit dieser Anzeige aus der Setzerei kamen, steckte sich Chefredakteur Tsugami ein Exemplar in die Tasche und ging mit Tashiro, den er in dem kalten Empfangsraum hatte warten lassen, auf die nachmittägliche Straße hinaus. Es war seit einigen Tagen ziemlich kalt geworden, und ein frostiger Dezemberwind wirbelte unruhig Staub auf. 
“Oh, fertig?” 
Mit diesen Worten nahm Tashiro den Korrekturabzug entgegen. Sein Gesicht belebte sich für einen Augenblick, aber es wurde gleich wieder ernst, und er sagte: 
“Von jetzt ab gilt es also, die Reklametrommel zu rühren! Wir müssen mit aller Kraft den Erfolg herbeizwingen!”

 

 

Yasushi Inoue (6 mei 1907 – 29 januari 1991)

 

De Argentijnse toneelschrijver, essayist, dichter, novellist, cartoonist Ariel Dorfman werd op 6 mei 1942 in Buenos Aires geboren. In 1945 week het gezin – de ouders zijn van Russisch joodse afkomst en communist – uit naar New York, uit angst voor het opkomend militarisme in Argentinië onder Perón. De kleine Ariel, genoemd naar de luchtgeest uit De Storm van Shakespeare, groeide op in New York. In de jaren vijftig moest het gezin de McCarthy-heksenjacht ontvluchten en vertrok naar Chili. Vanaf 1964 was Dorfman nauw betrokken bij de Unidad Popular, de partij van Salvador Allende.In 1971 ging hij deel uitmaken van diens socialistische regering. Na de staatsgreep van Pinochet in 1973 sloeg hij op de vlucht: eerst naar Parijs, dan naar de VS. Sindsdien doceerde hij aan de universiteit van North-Carolina als professor in de Latijns-Amerikanistiek, maar bleef ook schrijven. Tussen 1976 en 1980 was hij verbonden aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Sinds de val van de dictatuur in 1990 keert hij regelmatig terug naar Chili.

 

Uit: Konfidenz

”As soon as the woman enters room 242, the phone rings.

She does not answer immediately. She remains there in the doorway, her suitcase in one hand and the key in the other, examining the empty room, as if waiting for someone to appear out of nowhere and answer.

The phone rings again.

I see the woman hesitate for one more moment. Then, suddenly in a hurry, she lets the suitcase fall, crosses the room, and picks up the receiver. Before she can speak, she hears the voice of a man.

“Barbara?”

It’s a voice the woman has never heard before.

“Who’s this?”

“One of Martin’s friends.”

“That’s a relief. I was beginning to get worried. Martin wasn’t waiting for me at the …”

“But the chauffeur did come to …”

“Yes, but he didn’t bring any message from Martin. He seemed deaf and dumb. And the truth-“

“The truth?”

“It seemed strange that Martin should send a limousine. Not exactly his style.”

“I sent the limo, Barbara.”

“Thanks, but you shouldn’t have bothered.”

“I wanted to make sure you had a smooth arrival, Barbara. Your departure must have been a bit difficult.”

“It wasn’t, well-easy.”

“But you’re here.”

“My father has connections.”

“So you shouldn’t have trouble going back.”
“Why should I have trouble?”

“Some people do.”

“I don’t expect any trouble whatsoever.”

“I’m glad to hear that, for your sake. It’s always good to be able to go back to one’s own country.”

“You’re also from…?”

“I thought you would have guessed by now.”

 

 

Ariel Dorfman (Buenos Aires, 6 mei 1942)

 

De Zweedse dichter en schrijver Harry Martinson werd geboren in Jämshög in het zuidoosten van Zweden. Al op jonge leeftijd verloor hij beide ouders en kwam hij in een pleeggezin. Toen hij zestien was liep hij weg, monsterde aan op een schip en kwam zo in landen als Indië en Brazilië. Problemen met zijn longen dwongen hem om naar Zweden terug te keren. Hij zwierf zonder vaste baan door het land. In 1929 debuteerde hij als dichter. Een van zijn beroemdste werken is de gedichtencyclus Aniara uit 1958. Het werd in 1959 door Karl-Birger Blomdahl tot opera omgewerkt. Martinson ontving in 1974 de Nobelprijs voor literatuur.

 

 

The Visions

 

With fright in their eyes
the soldiers of salvation beheld
from the helmeted observatory tower: the heavenly harps;
the swaying, titanic nebulae
and their chaotic strings of gaseous gold.

 

Far off in the boundless crystal of places beyond time
where thought in fright
can plunge everlastingly through millennia
stirred the gaslike golden bowers of the harps
effervescing in Sagittarius.

 

 

 

Visit to the observatory

 

We viewed a nebula inside a tube.
To us a golden herd of mist it seemed.
In larger tubes it might have gleamed
as suns in thousands in their boundless space.

 

Our dizziness of mind imagined
that it rose, high up from war on earth,
from time and space—our life’s naivety—
to new dimensions in their majesty.

 

There no law rules of this life’s type.
There laws rule for the world where worlds abound.
There the suns roll out till they are ripe
and deep in the hearth of every sun resound.

 

Suns in plenitude are present there.
And there, to cosmic law, each sun pulsates
in larger suns’ unfathomable blaze.
And there all is brightness and the daylight of all days.

 

 

 

Vertaald door Stephen Klass

 

 

Harry Martinson (6 mei 1904 – 11 februari 1978)

 

De Oostenrijkse dichter Ferdinand Sauter werd geboren op 6 mei 1804 in Wenen. Met zijn volksliedachtige gedichten maakte hij naam als  dichter-bohemien in kringen van de Weense Vormärz rondom Nikolaus Lenau en Adalbert Stifter. In het revolutiejaar 1848 schreef hij ook politieke gedichten zoals “Geheime Polizei“ en steunde hij de opstandelingen.

 

Kartoffelgedicht

 

Solang wir die Kartoffelfrucht

in unserm Lande sehen,

kann keine große Hungersnot

aus Mißwuchs mehr entstehen.

 

Gott hat sie wie das liebe Brot

zur Nahrung uns gegeben,

wie viel Millionen Menschen sind,

die von Kartoffeln leben.

 

Salat davon, gut angemacht,

mit Feldsalat durchschossen,

der wird mit großem Appetit

von jedermann genossen.

 

Gebrätelt schmecken sie auch sehr gut,

in saurer Brüh’ nicht minder,

Erdbirnen
knöpfe essen gern

die Eltern und die Kinder.

 

Und selbst die schlechten

kann man noch zu etwas Gutem brauchen:

Man thut sie in ein Faß hinein

und thut sie recht verstauchen.

 

Und wenn sie dann verstauchet sein,

dann läßt man sie recht schweißen:

das gibt dann den Kartoffelschnaps,

der Fusel ist geheißen.

 

Hat jemand sich die Hand verbrannt

und hilft dafür kein Segen,

so thut man auf die Hand sogleich

Kartoffelschabig legen.

 

 

 

Ferdinand Sauter (6 mei 1804 – 30 oktober 1854)

 

De Duitse dichter, schrijver en vertaler Christian Morgenstern werd geboren in München op 6 mei 1871. De poëzie van Morgenstern is nog steeds zeer populair in Duitsland, zijn filosofische en mythische werken zijn beïnvloed door Nietzsche en Rudolf Steiner. De dichter had een onregelmatig bestaan als kind en na de dood van zijn moeder werd hij vaak opgenomen in sanatoria. Morgenstern werkte eerst als journalist voor diverse bladen in Berlijn. In 1895 verscheen zijn eerste bundel In Phanta’s Schloß .

 

 

Drei Hasen

 

Eine groteske Ballade

Drei Hasen tanzen im Mondschein
im Wiesenwinkel am See:
Der eine ist ein Löwe,
der andre eine Möwe,
der dritte ist ein Reh.

Wer fragt, der ist gerichtet,
hier wird nicht kommentiert,
hier wird an sich gedichtet;
doch fühlst du dich verpflichtet,
erheb sie ins Geviert
und füge dazu den Purzel
von einem Purzelbaum,
und zieh aus dem Ganzen die Wurzel
und träum den Extrakt als Traum.

Dann wirst du die Hasen sehen
im Wiesenwinkel am See,
wie sie auf silbernen Zehen
im Mond sich wunderlich drehen
als Löwe, Möwe und Reh.

 

 

 

Der Lattenzaun

 

Es war einmal ein Lattenzaun,
mit Zwischenraum, hinidurchzuschaun.

Ein Architekt, der dieses sah,
stand eines Abends plötzlich da –

und nahm den Zwischenraum heraus
und baute draus ein großes Haus.

Der Zaun indessen stand ganz dumm,
mit Latten ohne was herum,

Ein Anblick gräßlich und gemein.
Drum zog ihn der Senat auch ein.

Der Architekt jedoch entfloh
nach Afri – od – Ameriko.

 

 

 

 

Christian Morgenstern (6 mei 1871 – 31 maart 1914)

 

De Franse schrijver Gaston Leroux werd geboren op 6 mei 1868 in Parijs Leroux is vooral bekend door The Phantom of the Opera (1910) waarvan verschillende toneelstukken en films bestaan en een afgeleide novelle van de hand van Susan Kay genaamd Phantom. Leroux volgde school in Normandië en studeerde rechten in Parijs waar hij afstudeerde in 1889. Hij leefde breed
met de miljoenen die hij geërfd had tot het geld op was. In 1890 ging hij werken voor L’Echo de Paris als theatercriticus en rechtsverslaggever. Zijn belangrijkste journalistieke werk was echter als internationaal correspondent voor Le Matin. In 1905 was hij aanwezig bij en deed hij verslag over de Russische Revolutie. Vanaf 1907 verliet hij de verslaggeving om zich toe te leggen op het schrijven van fictie. Vanaf 1919 startte hij een eigen filmhuis Cinéromans.

 

 

Uit: The phantom of the opera (vertaald door Lowell Bair)

 

“Is It the Ghost? It was the evening on which MM. Debienne and Poligny, the managers of the Opera, were giving a last gala performance to mark their retirement. Suddenly the dressing-room of La Sorelli, one of the principal dancers, was invaded by half-a-dozen young ladies of the ballet, who had come up from the stage after “dancing” Polyeucte. They rushed in amid great confusion, some giving vent to forced and unnatural laughter, others to cries of terror. Sorelli, who wished to be alone for a moment to “run through” the speech which she was to make to the resigning managers, looked around angrily at the mad and tumultuous crowd. It was little Jammes—the girl with the tip-tilted nose, the forget-me-not eyes, the rose-red cheeks and the lily-white neck and shoulders—who gave the explanation in a trembling voice:
“It’s the ghost!” And she locked the door.”

 

 

Gaston Leroux (6 mei 1868 – 15 april 1927)

 

De Oostenrijkse dichter, schrijver, essayist en vertaler Erich Fried werd geboren op 6 mei 1921 in Wenen. Fried wasnaast Hans Magnus Enzensberger de belangrijkste vertegenwoordiger van de politieke poëzie van na WO II. Hij is ook de belangrijkste vertaler van Shakespeare in het Duits.

Bovendien vertaalde hij werk van T. S. Eliot en Dylan Thomas. Fried bemoeide zich direct met de politiek in zijn tijd. Hij hield lezingen, deed mee aan demonstaties en nam openlijk kritische, linkse posities in.

 

Vorübungen für ein Wunder

 

Vor dem leeren Baugrund
mit geschlossenen Augen warten
bis das alte Haus
wieder dasteht und offen ist

 

Die stillstehende Uhr
so lange ansehen
bis der Sekundenzeiger
sich wieder bewegt

 

An dich denken
bis die Liebe
zu dir
wieder glücklich sein darf

 

Das Wiedererwecken
von Toten
ist dann
ganz einfach

 

 

 

Zu guter Letzt

 

Als Kind wußte ich:
Jeder Schmetterling
den ich rette
Jede Schnecke
und jede Spinne
und jede Mücke
jeder Ohrwurm
und jeder Regenwurm
wird kommen und weinen
wenn ich begraben werde

 

Einmal von mir gerettet
muß keines mehr sterben
Alle werden sie kommen
zu meinem Begräbnis

 

Als ich dann groß wurde
erkannte ich:
Das ist Unsinn
Keines wird kommen
ich überlebe sie alle

 

Jetzt im Alter
frage ich: Wenn ich sie aber
rette bis ganz zuletzt
kommen doch vielleicht zwei oder drei?

 

 

 

Erich Fried (6 mei 1921 – 22 november 1988)

 

De Franse schrijfster Marie-Aude Murail werd geboren op 6 mei 1954 in Le Havre. Zij stamt uit een familie van schrijvers. Ook haar broer Lorris Murail is schrijver en haar vader Gérard Murail is dichter. Murail studeerde filosofie aan de Sorbonne. Zij een in een in Frankrijk uiterst succesvolle schrijfster van, voornamelijk, jeugdboeken. Zij schrijft echter ook essays, columns en verhalen.

 

Uit: Simple (Duitse vertaling)

 

„Auch Colbert war den ganzen Vormittag gestresst.Wie sollte er seinen Bruder vorstellen? Würde er ihn reden lassen?

»Hast du dir die Hände gewaschen? «Simpel hielt sie jetzt zum zehnten Mal unters Wasser. Die Nervosität seines Bruders verschreckte ihn. »Okay. Und du nimmst deinen Verolver nicht mit, verstanden?«

»Ich hab mein Messer.«

Colbert sah ihn mit noch düstererem Blick an als gewöhnlich.

»Hannihösöhaseheem«, stammelte Simpel.

»Was?«

Simpel stellte sich auf die Zehenspitzen und flüsterte seinem Bruder ins Ohr: »Kann ich Monsieur

Hasehase mitnehmen?«

Er flehte. Colbert zögerte, dann dachte er an die Wirkung, die das Auftauchen des Hasen hervor-

gerufen hatte und entschied klar:

»Du lässt ihn hier.«

Als sie aufbrachen, suchte er jedoch sein neues Handy, und Simpel nutzte die Gelegenheit, um

Monsieur Hasehase in seine Tasche zu stopfen.

»Warum hab ich denn kein Tefelon?«, fragte er mit ganz unschuldigem Gesicht.

»Weil du meins kaputt gemacht hast.«

»Warum hab ich dein Tefelon kaputt gemacht?«

»Weil du bescheuert bist.«

»Oh, oh …«

»Ja, ja, böses Wort!« Colbert wurde hysterisch.

Die WG war nur zwei Straßenecken entfernt.

»Ich drück den Knopf, ich bin’s!«, rief Simpel vor der Sprechanlage an der Haustür.Sein Bruder schnappte ihn an der Jacke. »Jetzt hör mir mal zu. Entweder verhältst du dich ruhig, oder ich schicke dich nach Malicroix zurück.«

Simpel wurde bleich, und Colbert bekam augenblicklich Gewissensbisse. Er drückte die Klingel,

neben der WG stand.“

 

 

Marie-Aude Murail (Le Havre, 6 mei 1954)

 

 

De Duits-Israëlische dichter en schrijver Jehuda Amichai werd op 3 mei 1924 geboren in  een geïntegreerd gezin in Würzburg. Daar leerde hij Duits en Jiddish. Na de Kristallnacht week de familie uit naar Israël, waar hij op school Hebreeuws leerde. In 1942 verliet hij de Kibboets en trok naar de Universiteit van Jeruzalem, waar hij later literatuur zou doceren. Toen sloot hij zich aan bij het joods regiment van het Britse leger en vervoegde zich in 1946 bij het Israëlische verzet. Zijn naam Amichai betekent ‘Mijn volk leeft’. Amichai schreef in dagelijkse omgangstaal, ( “ik die maar weinig woorden uit het woordenboek gebruikte”). Hij riep herinneringen en gebeurtenissen op, gevoelens werden amper als zodanig uitgesproken. 

Het schoolplein

De bomen op het schoolplein zijn gegroeid of doodgegaan,
en tot elke prijs willen de kinderen groeien
en weggaan en beminnen.
Als je ooit een wit gordijn hebt zien
wapperen in een open raam, heb je gezien
hoe mensen beminnen.
Als je ooit een kapper ’s avonds
in de stoel hebt zien zitten, zichzelf scherend voor zijn spiegel,
heb je gezien hoe mensen leven.
Als je joden hebt zien staan bij het regengebed,
smekend om regen in een regenachtig land,
heb je gezien hoe mensen onthouden.
Als je een kind hebt zien spelen, alleen
Op het schoolplein, in de vakantie, heb je verlangen gezien.

Temporary Poem of My Time

Hebrew writing and Arabic writing go from east to west,
Latin writing, from west to east.
Languages are like cats:
You must not stroke their hair the wrong way.
The clouds come from the sea, the hot wind from the desert,
The trees bend in the wind,
And stones fly from all four winds,
Into all four winds. They throw stones,
Throw this land, one at the other,
But the land always falls back to the land.
They throw the land, want to get rid of it.
Its stones, its soil, but you can’t get rid of it.

They throw stones, throw stones at me
In 1936, 1938, 1948, 1988,
Semites throw at Semites and anti-Semites at anti-Semites,
Evil men throw and just men throw,
Sinners throw and tempters throw,
Geologists throw and theologists throw,
Archaelogists throw and archhooligans throw,
Kidneys throw stones and gall bladders throw,
Head stones and forehead stones and the heart of a stone,
Stones shaped like a screaming mouth
And stones fitting your eyes
Like a pair of glasses,
The past throws stones at the future,
And all of them fall on the present.
Weeping stones and laughing gravel stones,
Even God in the Bible threw stones,
Even the Urim and Tumim were thrown
And got stuck in the beastplate of justice,
And Herod threw stones and what came out was a Temple.

Oh, the poem of stone sadness
Oh, the poem thrown on the stones
Oh, the poem of thrown stones.
Is there in this land
A stone that was never thrown
And never built and never overturned
And never uncovered and never discovered
And never screamed from a wall and never discarded by the builders
And never closed on top of a grave and never lay under lovers
And never turned into a cornerstone?

Please do not throw any more stones,
You are moving the land,
The holy, whole, open land,
You are moving it to the sea
And the sea doesn’t want it
The sea says, not in me.

Please throw little stones,
Throw snail fossils, throw gravel,
Justice or injustice from the quarries of Migdal Tsedek,
Throw soft stones, throw sweet clods,
Throw limestone, throw clay,
Throw sand of the seashore,
Throw dust of the desert, throw rust,
Throw soil, throw wind,
Throw air, throw nothing
Until your hands are weary
And the war is weary
And even peace will be weary and will be.

Vertaald door Barbara and Benjamin Harshav

Jehuda Amichai (3 mei 1924 – 22 september 2000)

De Franse dichter Pierre Emmanuel (eig. Noël Mathieu) werd geboren op 3 mei 1916 in Gan (Pyrénées-Atlantiques). Door het lezen van dichters als Valéry, de Duitse romantici (Holderlïn) en Engelse auteurs als Hardy en Hopkins vond hij zijn weg naar de poëzie. Zijn eerste bundel Élégies verscheen in 1940. Tot een grotere bekendheid kwam hij in 1941 met Tombeau d’Orphée.

Feuilles de platane…

Feuilles de platane séchées
Sur la route qui revient à l’enfance
Un homme déjà ancien
S’étonne d’avoir vécu tant de vies
Et si peu changé
Pourtant il serait incapable
De s’identifier
Aucune des images qu’il a cru retrouver
N’a sa proportion ni sa place
L’immobilité des choses qui durent
En est subtilement décalée
Il a trop lu pour n’être né qu’à sa date
Trop voyagé pour n’être né qu’à son lieu
Est-il même né est-il de cette terre
Il a pour poumon artificiel le futur
En ce soir d’automne où rougeoient les vergers
De part et d’autre de l’allée déjà sombre
Il ne se souvient de lui-même
Que par le craquement de ses pas
Et par l ‘étoile qui veille là-haut
Sur le seuil de l’abîme

Pierre Emmanuel (3 mei 1916 – 24 september 1984)

De Duitse schrijver Klaus Modick werd geboren in Oldenburg op 3 mei 1951. Hij studeerde germanistiek, geschiedenis en pedagogie in Hamburg. In 1980 promoveerde hij in de literatuurwetenschap. Sinds 1984 is hij zelfstandig schrijver. Na zijn zeer geprezen debuut, de novelle Moos, kwam de doorbraak met de romans Ins Blaue, die in 1990 door het ZDF werd verfilmd, en die een vervolg kreeg in Septembersong. Zijn succesvolste boeken zijn tot nu toe Der Flügel, Vierundzwanzig Türen en Der kretische Gast,

Uit: Bestseller (2006)

„Höchste Zeit, die Wahrheit zu sagen. »Nichts als die Wahrheit« (Dieter Bohlen). Um falschen Erwartungen vorzubeugen, gebe ich allerdings zu bedenken, daß es »die« Wahrheit nicht gibt, sondern bestenfalls meine subjektive Wahrheit der leidigen und extrem dumm gelaufenen Affäre. Die »volle« oder »ganze« Wahrheit ergäbe sich vielleicht, wenn alle Beteiligten ihre Sicht der Sache darlegten; aber es wäre von mir zuviel verlangt und Ihnen als Leser nicht zumuten, all diese Hochstapler und Schwadroneure, Schaumschläger und Betriebsnudeln noch einmal zu Wort kommen zu lassen.

Die »reine« Wahrheit also? Unmöglich. Außer in der Waschmittelwerbung ist auf dieser Welt rein gar nichts rein, nicht einmal das sprichwörtliche Glas Wasser, das bekanntlich von Bakterien nur so wimmelt. Die »nackte« Wahrheit womöglich? Kommt nicht in Frage! Das Wort »nackt« hat mir noch nie gefallen. Es klingt brutal und hoffnungslos unerotisch, verbirgt nichts, verspricht also auch nichts, lähmt die Phantasie, vernichtet die Verlockung und damit das Begehren. Davon scheinen sogar diejenigen eine Vorstellung zu haben, von denen man es am wenigsten erwarten würde: die FKK-Freaks. Sie bemänteln ihr bloßes Treiben ja nicht etwa mit dem Begriff Nacktkörperkultur, sondern bemühen die Freikörperkultur (Kultur!) oder, beinah schon schamhaft bedeckt, den Nudismus.“

Klaus Modick
(Oldenburg, 3 mei 1951)

De Russische schrijfster Tatjana Tolstaja werd geboren op 3 mei 1951 in Leningrad. Zij stamt uit de schrijversfamilie van de Tolstois. Tolstaja studeerde klassieke talen en werkte als lector. In 1987 verscheen in Moskou haar eerste verhalenbundel die haar op slag beroemd maakte.

Uit: The Slynx (vertaald door Jamey Gambrell)

“Benedikt pulled on his felt boots, stomped his feet to get the fit right, checked the damper on the stove, brushed the bread crumbs onto the floor—for the mice—wedged a rag in the window to keep out the cold, stepped out the door, and breathed the pure, frosty air in through his nostrils.

Ah, what a day! The night’s storm had passed, the snow gleamed all white and fancy, the sky was turning blue, and the high elfir trees stood still. Black rabbits flitted from treetop to treetop. Benedikt stood squinting, his reddish beard tilted upward, watching the rabbits. If only he could down a couple—for a new cap. But he didn’t have a stone.

               It would be nice to have the meat, too. Mice, mice, and more mice—he was fed up with them.

               Give black rabbit meat a good soaking, bring it to boil seven times, set it in the sun for a week or two, then steam it in the oven—and it won’t kill you.

               That is, if you catch a female. Because the male, boiled or not, it doesn’t matter. People didn’t used to know this, they were hungry and ate the males too. But now they know: if you eat the males you’ll be stuck with a wheezing and a gurgling in your chest the rest of your life. Your legs will wither. Thick black hairs will grow like crazy out of your ears and you’ll stink to high heaven.

               Benedikt sighed: time for work. He wrapped his coat around him, set a wood beam across the door of the izba, and even shoved a stick behind it. There wasn’t anything to steal, but he was used to doing things that way. Mother, may she rest in peace, always did it that way. In the Oldener Days, before the Blast, she told him, everyone locked their doors. The neighbors learned this from Mother and it caught on. Now the whole settlement locked their doors with sticks. It might be Freethinking.

Tatjana Tolstaja (Leningrad,3 mei 1951)

De Franse schrijfster Agnès Desarthe werd geboren op 3 mei 1966 in Parijs. Haar eerste roman voor volwassenen publiceerde zij toen zij 22 jaar oud was. Daarna schreef zij meerdere kinder- en jeugdboeken. Zij werkt tevens als lerares Engels.

Werk o.a.: Quelques minutes de bonheur absolu (1993), Un secret sans importance (1996), Cinq photos de ma femme (1998), Les bonnes intentiones (2000)

Uit: Lettre ouverte

« Je m’appelle Solange Zitomer, vous avez peut-être entendu parler de moi. Il y a eu un article dans le journal. La photo avec le perron et les gens qui font la queue dans la rue. Mais peut-être n’avez-vous pas remarqué. Peut-être que mon nom ne vous dit rien.
Dans ce cas, mieux vaut que je commence par le commencement.
Je suis arrivée sur l’île par hasard, ou, plus exactement par le hasard d’un amour. Mon petit ami de l’époque (c’était il y a très longtemps) avait loué une maisonnette pour les vacances de février. Il neigeait à Rochefort, il neigeait à Marennes. À la moitié du pont, la neige s’est arrêtée de tomber. J’ai dit ” quel dommage ” et Yves, mon ami, a dit ” t’as vu, y a un micro-climat. C’est génial, non? ”
J’ai levé les yeux vers le ciel, noir derrière nous, bleu au devant.
La clé était dans le pot de fleurs, comme le monsieur nous l’avait dit. Yves était fasciné par le pas de porte. ” Regarde, ces marches usées, moussues, qui descendent directement dans la rue. Y a pas de trottoir ici. C’est ça qui est bien. Je déteste les trottoirs, putain. ” Sa faculté d’indignation m’avait toujours fascinée. C’est peut-être même à cause de ça, de ce détail un peu pathétique (car il ne s’indignait jamais que de choses stupides) que je suis tombée amoureuse de lui. J’aurais pourtant dû me méfier. Cette histoire de pas de porte était de mauvais augure. Il m’a quittée au bout de trois jours. Je ne parlais pas assez, m’a-t-il dit. ” Moi, j’ai besoin d’ambiance ” pestait-il. À mes côtés, il avait l’impression d’être vieux. Or, nous étions très jeunes. J’avais dix-neuf ans et lui dix-huit. Il est vrai que je ne suis pas très loquace.
Ce que je pense, personnellement, c’est que nous étions trop jeunes pour louer une maison, même petite. C’est le problème quand on sort avec des gosses de riche, on se met à faire des choses pour lesquelles on n’est pas doué, auxquelles on n’a pas été habitué. »

Agnès Desarthe (Parijs, 3 mei 1966)

De Duitse toneelschrijver August Friedrich Ferdinand von Kotzebue werd in Weimar geboren op 3 mei 1761. Kotzebue was de meest gespeelde auteur van zijn tijd en veel populairder dan Schiller en Goethe. Merkwaardig is dat Von Kotzebue en zijn latere literaire rivaal Goethe beiden vrijmetselaars waren. Zelfs bibliotheken op de Aleoeten hadden vertaald werk van hem in bezit. (Dat werd opgemerkt door zijn zoon Otto die samen met de broer van zijn stiefmoeder Adam Johann von Krusenstern de wereldzeeën bereisde).

Uit: Die deutschen Kleinstädter

Sabine (allein).
(Sie liest flüchtig.) »Neues Schauspiel -« – was kümmert’s mich? – »Die Schleppen werden jetzt sehr lang getragen« – wer will das wissen? – »englische Strohhüte« – wer hat darnach gefragt? – Wie? – schon zu Ende? Keine Silbe von ihm? – Freilich hab ich ihm verboten, mir selbst zu schreiben, das schickt sich nicht. Aber er versprach doch, durch die Cousine – und auch die Cousine versprach – warum hat denn keines Wort gehalten? bin ich schon vergessen? – er wollte ja selber kommen, mit Empfehlungsschreiben vom Minister? und nun kömmt er nicht und schreibt auch nicht. Er weiß doch, daß ich den Sperling heiraten soll. Der Vater quält mich, die Großmutter quält mich, und nun werd ich auch noch von ihm gequält! – (Sie zerreißt den Brief zwischen den Händen.) Es geschieht dir schon recht. Man hat dich genug vor den jungen Herren aus der Residenz gewarnt. Sie verlieben sich in einem Tage dreimal, und wenn sie abends in die Komödie gehn, wissen sie schon nichts mehr davon. – Aber Karl! Karl! auch du ein Alltagsmensch? auch du nur ein Schönschwätzer? (Sie zieht ein Porträt aus der Tasche.) Können diese edlen Züge täuschen? – mit diesem Blicke schwur er mir, in wenig Wochen selbst zu kommen und meinen Vater zu gewinnen. Sind fünf Wochen wenig? muß ich ihm vorrechnen, daß sie aus fünfunddreißig ewig langen Tagen bestehn? – O Karl! eile! sonst bin ich für dich verloren! (Sie betrachtet wehmütig das Bild.)

August von Kotzebue (3 mei 1761 – 23 maart 1819)

De Duistjoodse schrijver Soma Morgenstern (eig. Salomo) werd geboren op 3 mei 1890 in Budzanów in Oostgalicië. In 1930 begon Morgenstern met het eerste deel van een trilogie, ‘Vonken in de afgrond’, over de thans verdwenen wereld van het Oost-Europese jodendom. De auteur was zelf uit een orthodox-joodse familie uit Galicie afkomstig, maar had zich geassimileerd. Die problematiek werkte hij uit aan de hand van de ontmoeting tussen de Weense architectuurstudent Alfred Mohyewski en zijn vrome oom Welwel. Alfred besluit terug te gaan naar het dorp waar zijn familie vandaan komt. Een indringend beeld ontstaat uit de geschiedenis van individuele levens, die tegen de achtergrond van de wereldgeschiedenis haarscherp worden weergegeven. De geschiedenis van de totstandkoming van deze trilogie is op zich een weerspiegeling van het lot van het joodse volk tijdens de twintigste eeuw. Dit eerste deel verscheen in 1935, het tweede deel had de schrijver in manuscript bij zich, toen hij Oostenrijk moest ontvluchten na de Anschluss in 1938, het derde deel heeft hij in Parijs voltooid. Bij het verschijnen van het eerste deel kreeg de schrijver veel lof van auteurs als Zweig, Musil en Hesse, maar daarna raakte hij in vergetelheid tot zijn herontdekking in de jaren negentig.

Uit: Der Tod ist ein Flop

“Aladar Csanda, der Schriftsteller, saß vor seinem Schreibtisch und blickte zum Fenster hinaus. Von der Höhe des zwanzigsten Stocks sah er den Tumult auf der schnurgeraden Avenue: das ungeschlachte Schwanken und Schweben der überladenen Lastwagen, das hurtige Gleiten der so farbenfrohen New Yorker Taxis, den spasmatisch bald einsetzenden, bald aussetzenden Doppelstrom der Fußgänger. Er sah das ganze Getriebe der geschäftigen Avenue ungeheuer nah mit den Augen; mit den Ohren aber hörte er es bloß als ein fernes eintöniges Brausen, kaum deutlicher denn das Rauschen des Nachtwinds, nicht stark genug, den Schlaf zu scheuchen, nicht sanft und monoton genug, die Gedanken einzulullen. Auf den Dächern der kaum mehr als achtstöckigen Häuser unten in den Seitenstraßen lag noch graublau der Dunst des frühen Morgens und täuschte den Beobachter hoch oben vor dem Schreibtisch eine Stille und Einsamkeit vor, wie man sie nur auf dem Gipfel eines hohen Bergs genießen oder auf der Höhe eines Wolkenkratzers in New York sich einbilden kann, wenn man namentlich tagaus tagein in dem Zwang fortlebt, inmitten des Getriebes dieser rastlosen Stadt auf der taubstummen Erhabenheit eines Hochhauses sich denkfrisch und schreibfähig zu erhalten. Das war ihm seit Jahren gelungen, ging es ihm durch den Sinn, und er lächelte zufrieden, als wäre es nur ihm persönlich geglückt, das gewaltige Monster zu überlisten. “

Soma Morgenstern (3 mei 1890 – 17 april 1976)

De Duitse schrijver Jens Wonneberger werd in Großröhrsdorf geboren op 3 mei 1960. Hij groeide op in het Saksische Ohorn, studeerde voor bouwkundig ingenieur. Sinds 1992 werkt hij als journalist, criticus en schrijver. Hij woont in Dresden.

Werk o.a: Wiesinger (roman), Ums Karree (roman), Die letzten Mohikaner (verhalen), Die Pflaumenallee (roman)

Uit: Infarkt (2005)

„Wie jeden Tag hatte Grundmann die Frau von der Käsetheke sofort nach dem Aussteigen gesehen, er grüßte sie flüchtig und ging rasch weiter. Es gab keinen Grund, auf die Frau zu warten. Sie hieß Frau Schwarzer, so viel wußte er, und auf dem kleinen Schild an ihrer Brust stand unter dem Namen »Ich bin gern für Sie da«. Für ihn galt das nicht, denn obwohl sie beide seit Monaten im gleichen Supermarkt arbeiteten, war die Frau nie für ihn da, schon gar nicht war sie gern für ihn da, sie war ihm immer fremd geblieben. Dieses Gefühl des Fremdseins steigerte sich noch, wenn er die Frau außerhalb ihres gemeinsamen Arbeitsplatzes sah, sozusagen in Zivil, und er war erleichtert, daß auch sie offenbar kein Interesse daran hatte, die letzten Meter mit ihm gemeinsam zu gehen oder gar mit ihm ins Gespräch zu kommen. Über was auch hätte er mit ihr reden sollen, hier auf der Straße. Aber selbst wenn sie hinter der Käsetheke stand und ihr weißer Kittel sie zu einem Stück Inventar des Marktes werden ließ und damit die Distanz zwischen ihnen verringerte, hatte Grundmann nie mehr als einige unvermeidliche Floskeln mit ihr ausgetauscht, gerade so viel, um nicht als unhöflich zu gelten. Das Wetter, der Geruch des Käses und immer wieder die Punks, die jeden Tag mit ihren Hunden vor dem Supermarkt lagerten und denen er letztlich sein Hiersein zu verdanken hatte, waren die Themen, um die ihre kurzen Gesprächsversuche kreisten. Als er einmal eine Bemerkung über den Gegensatz zwischen ihrem Namen und dem Weiß ihres Kittels gemacht hatte, war ihm das schon fast wie eine Vertraulichkeit oder zumindest eine Annäherung vorgekommen. Vor allem, weil die Frau über seine Bemerkung gelacht hatte und auf sie eingegangen war. Sie werden lachen, hatte sie gesagt, aber mit Mädchennamen hieß ich tatsächlich Weiß. Grundmann hatte nicht gelacht, ihm schien diese Antwort allzu intim, fast schon wie eine Anzüglichkeit, er war damals weitergegangen, so wie er auch jetzt weiterging. Fremde Menschen hatten ihm immer Angst gemacht. Für ihn gab es nur fremde Menschen. Was sollte er mit dieser Frau?“

Jens Wonneberger (Großröhrsdorf, 3 mei 1960)